Πράσινο Κίνημα: «Υγρότοποι και ανθρώπινη ευημερία»
«Υγρότοποι και ανθρώπινη ευημερία» είναι για το 2024 το θέμα της Παγκόσμιας Ημέρας Υγροτόπων, που γιορτάζεται κάθε χρόνο στις 2 Φεβρουαρίου και το Πράσινο Κίνημα ενώνει τη φωνή του για να ακουστεί όσο πιο δυνατά και μακριά γίνεται, καθώς οι υγρότοποι αποτελούν περιοχές με σπουδαία αξία και σημασία τόσο για τη φύση όσο και για τον άνθρωπο. Επιτελούν μια σειρά από πολύτιμες οικολογικές λειτουργίες: φιλοξενούν πλούσια βιοποικιλότητα, συγκρατούν το νερό της βροχής και προστατεύουν από τις πλημμύρες, αμβλύνουν τις ακραίες θερμοκρασίες, βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα, αποθηκεύουν άνθρακα, σε ποσότητα μεγαλύτερη από ότι τα δάση και στηρίζουν ένα μεγάλο εύρος ανθρώπινων δραστηριοτήτων.
Υπολογίζεται ότι από το 1700 έως σήμερα έχει εξαφανιστεί παγκοσμίως πάνω από το 80% των υγροτόπων, ενώ ένα στα τρία είδη γλυκού νερού και το 25% όλων των ειδών των υγροτόπων απειλούνται με εξαφάνιση.
Αν και οι παράκτιοι υγρότοποι και οι υγρότοποι γλυκού νερού – όπως οι βάλτοι, τα μαγκρόβια και τα έλη – περιέχουν το 40% όλων των φυτικών και ζωικών ειδών, πολλοί είναι μολυσμένοι ή υποβαθμισμένοι λόγω της κλιματικής αλλαγής και της ανθρώπινης ανάπτυξης.
Η φετινή ενημερωτική εκστρατεία της Γραμματείας της Σύμβασης Ραμσάρ για τους Υγροτόπους δίνει έμφαση στο γεγονός ότι η ανθρώπινη ευημερία είναι αναπόσπαστα συνδεδεμένη με την κατάσταση των υγροτόπων του κόσμου. «Εξαρτόμαστε από αυτά τα οικοσυστήματα που υποστηρίζουν τη ζωή. Αλλά πρέπει να είναι υγιή, ώστε να συνεχίσουν να μας παρέχουν νερό και τροφή, να υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα, να παρέχουν τα προς το ζην, να προστατεύουν από ακραία καιρικά φαινόμενα και να αντιμετωπίζουν την κλιματική αλλαγή», όπως αναφέρεται στη σχετική ανακοίνωση της Γραμματείας.
Η επένδυση στη βιώσιμη χρήση των υγροτόπων σημαίνει επένδυση στο μέλλον της ανθρωπότητας. Οι υγρότοποι μπορούν να παρέχουν στις πόλεις και στους κατοίκους τους πολλαπλά οικονομικά, κοινωνικά και πολιτιστικά οφέλη, που με τη σειρά τους συμβάλλουν στην ανθρώπινη ευημερία. Τέλος, η αποκατάσταση των υγροτόπων κρίνεται απαραίτητη τόσο για την αντιμετώπιση της διπλής κρίσης της κλιματικής αλλαγής και της απώλειας βιοποικιλότητας, όσο και για την εκπλήρωση των Στόχων Βιώσιμης Ανάπτυξης προς όφελος όλων των ανθρώπων. Η Γραμματεία της Σύμβασης Ραμσάρ καλεί κράτη και κυβερνήσεις, καθώς και τον κάθε έναν από εμάς ξεχωριστά, να συνεισφέρουμε στη διατήρηση των υγροτόπων, οι οποίοι είναι τα πλέον απειλούμενα οικοσυστήματα στον πλανήτη, έχοντας απωλέσει από το 1970 περισσότερο από το 35% της έκτασής τους.
Ως υγρότοποι χαρακτηρίζονται τα δέλτα, τα έλη, οι λίμνες, οι λιμνοθάλασσες, οι πηγές, οι εκβολές, οι ποταμοί και οι τεχνητές λίμνες και είναι από τα πιο πολύτιμα οικοσυστήματα του πλανήτη, καθώς παρέχουν αναντικατάστατες υπηρεσίες οικοσυστήματος: προστατεύουν από πλημμύρες, φιλτράρουν το πόσιμο νερό και αναβαθμίζουν την ποιότητά του, βελτιώνουν την ποιότητα του αέρα, χρησιμεύουν ως περιοχές αναψυχής και, επιπλέον, παρέχουν τροφή. Είναι χαρακτηριστικό για τη σημασία τους, ότι περισσότεροι από 1 εκατ. άνθρωποι εξαρτώνται από τους υγροτόπους για την επιβίωσή τους.
Το Πράσινο Κίνημα και με παλαιότερη ανακοίνωσή του έχει ζητήσει επείγουσα δράση για την αναζωογόνηση και την αποκατάσταση αυτών των οικοσυστημάτων, τα οποία εξαφανίζονται τρεις φορές ταχύτερα από τα δάση.
Καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής
Περισσότεροι από ένα δισεκατομμύριο άνθρωποι παγκοσμίως εξαρτώνται από τους υγρότοπους για την επιβίωσή τους, ενώ τα ρηχά νερά τους και η άφθονη φυτική ζωή υποστηρίζουν τα πάντα, από τα έντομα μέχρι τις πάπιες και τις άλκες.
Οι υγρότοποι διαδραματίζουν επίσης καίριο ρόλο τόσο για την επίτευξη της βιώσιμης ανάπτυξης όσο και για την καταπολέμηση της κλιματικής αλλαγής.
Παρέχουν βασικές οικοσυστημικές υπηρεσίες, όπως η ρύθμιση των υδάτων, μειώνοντας τις επιπτώσεις των πλημμυρών, για παράδειγμα.
Οι τυρφώνες, ένας συγκεκριμένος τύπος φυτικών υγροτόπων, αποθηκεύουν διπλάσιο άνθρακα από τα δάση.
Επιτάχυνση απώλειας
Ωστόσο, τα τελευταία 200 χρόνια, οι υγρότοποι έχουν αποξηρανθεί για να ανοίξει ο δρόμος για την ανάπτυξη γεωργικών εκτάσεων ή υποδομών, σύμφωνα με το Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών για το Περιβάλλον (UNEP).
Περίπου το 35% όλων των υγροτόπων παγκοσμίως εξαφανίστηκαν μεταξύ 1970 και 2015 και ο ρυθμός απώλειας επιταχύνεται από το έτος 2000.
Ανάλογα με το μέγεθος της αύξησης της στάθμης της θάλασσας που σχετίζεται με το κλίμα, περίπου το 20 έως 90 τοις εκατό των σημερινών παράκτιων υγροτόπων θα μπορούσε να εξαφανιστεί μέχρι το τέλος του αιώνα, προειδοποίησε το UNEP.
Οι υγρότοποι έχουν επίσης υποστεί μεγαλύτερη απώλεια βιοποικιλότητας από άλλα χερσαία και θαλάσσια οικοσυστήματα.
Σε δήλωσή της η Συμπρόεδρος του Πράσινου Κινήματος Ρία Ακρίβου ανέφερε: “Οι υγρότοποι καλύπτουν περίπου το έξι τοις εκατό της επιφάνειας της Γης και είναι ζωτικής σημασίας για την ανθρώπινη υγεία, τον εφοδιασμό των τροφίμων, τον τουρισμό και τις θέσεις εργασίας. Η αποκατάσταση των φυσικών οικοσυστημάτων αποτελεί πρόκληση για τις επόμενες δεκαετίες. Οι υγρότοποι, ιδιαίτερα οι νησιωτικοί, είναι από τα πλέον απειλούμενα οικοσυστήματα σε παγκόσμια κλίμακα. Τα συστήματα αυτά έχουν τεράστια σημασία για τις τοπικές κοινωνίες, αλλά και για τη βιοποικιλότητα και δεν πρέπει να χαθούν.»
Go Green για τη ζωή μας
