ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ: Η ΝΕΑ Τ(Ο)ΑΞΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ: Η ΝΕΑ Τ(Ο)ΑΞΙΚΗ ΕΦΕΥΡΕΣΗ ΣΕ ΒΑΡΟΣ ΤΟΥ ΑΝΘΡΩΠΟΥ

Γράφει ο Γιάννης Κυριακόπουλος *

Μετά την λαίλαπα των μνημονίων και το ολέθριο αποτύπωμα που άφησαν, την πανδημία στην οικονομική της έκφραση, ένα νέο οικονομικό φαινόμενο ήρθε χυδαία να προστεθεί στην φαρέτρα των κυβερνήσεων και των τεράστιων οικονομικών συμφερόντων. Ο λόγος για την αύξηση του πληθωρισμού και τις επιπτώσεις του στην ζωή των ανθρώπων. Για εμάς στο Πράσινο Κίνημα, μεγαλύτερη σημασία έχει η ευημερία των πολιτών και λιγότερο η ευημερία των αριθμών. Για αυτό και το Πράσινο Κίνημα, έχει την μοναδική πραγματικά εναλλακτική πολιτική πρόταση διακυβέρνησης. Μία πρόταση με ανθρωποκεντρικό χαρακτήρα, σε αντιδιαστολή με τις αποτυχημένες νεοφιλελεύθερες πολιτικές, οι οποίες έχουν επιφέρει την ακρίβεια και τη δυστυχία στους πολίτες…
Οι προβλέψεις όλων των διεθνών οργανισμών συμφωνούν ότι οι τιμές θα συνεχίσουν να ανεβαίνουν και το 2023, η Ευρωπαική Κεντρική Τράπεζα (ΕΚΤ) στις πρόσφατες της προβλέψεις κάνει λόγο για ετήσιο πληθωρισμό 6,8% το 2022(με ανακοινώσιμο 6/2022 12%), άνοδο 3,5% το 2023 και 2,21% το 2024. Αυτό πρακτικά σημαίνει ότι για να επανέλθουν οι τιμές στα προ πληθωριστικής καταιγίδας επίπεδα, θα πρέπει το 2023 να σημειωθεί τεράστιος αποπληθωρισμός. Ακόμα όμως και σε περιόδους τεράστιας ύφεσης ο αποπληθωρισμός είναι οριακός και όχι υψηλός, συμπερασματικά οι υψηλές τιμές ήρθαν για να μείνουν, στατιστικά έχει αποδειχθεί ότι ένα έτος υψηλού πληθωρισμού διατηρεί σε ταυτόχρονα υψηλά επίπεδα όλη την χρονοσειρά των επόμενων ετών.
Η ακρίβεια και ο πληθωρισμός είναι μεγέθη σχετιζόμενα αλλά όχι ταυτιζόμενα, η μακροοικονομική απεικόνιση του πληθωρισμού από επιμέρους δείκτες κατηγοριών προιόντων γίνεται βάσει οικονομικής στάθμισης και όχι βάσει ταξικών κριτηρίων. Συγκεκριμένα για τις εργαζόμενες τάξεις κάποιες κατηγορίες αγαθών και υπηρεσιών συμμετέχουν στην οικογενειακή δαπάνη με πολύ υψηλότερο ποσοστό σε σχέση με τον γενικό μέσο όρο.

ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑΤΑ: Άλλες συνέπειες έχει ο πληθωρισμός στις τιμές κατοικιών για όσους ζουν στο ενοίκιο και άλλες για όσους έχουν ιδιόκτητο σπίτι και χωρίς στεγαστικό δάνειο, άλλες συνέπειες έχει η αύξηση στις τιμές του ηλεκτρισμού στο ποσοστό αναλογίας των μισθών τους, γίνεται φανερό ότι o δείκτης ακρίβειας για τα λαικά νοικοκυριά είναι πολύ μεγαλύτερος.

ΜΕΤΑΒΟΛΗ ΤΙΜΩΝ ΣΕ ΑΓΑΘΑ (ΑΠΡΙΛΙΟΣ 2022 -ΜΑΡΤΙΟΣ 2021)
ΨΩΜΙ – ΔΗΜΗΤΡΙΑΚΑ 10%
ΚΡΕΑΤΑ 14,1%
ΓΑΛΑΚΤΟΜΙΚΑ /ΑΥΓΑ 11,7%
ΕΛΑΙΑ ΚΑΙ ΛΙΠΗ 22%
ΠΕΤΡΕΛΑΙΟ ΘΕΡΜΑΝΣΗΣ 65,1%
ΦΥΣΙΚΟ ΑΕΡΙΟ 122,6%
ΗΛΕΚΤΡΙΣΜΟΣ 88,8%
ΚΑΥΣΙΜΑ ΚΑΙ ΛΙΠΑΝΤΙΚΑ 29%
ΣΤΕΓΑΣΗ 35,2%

Η στατιστική οφθαλμαπάτη που εντέχνως χρησιμοποιεί η σημερινή κυβέρνηση βασίζεται στην αύξηση του ΑΕΠ κατά 7% του 1ου τριμήνου 2022, βασιζόμενη στην αρχική εικόνα και αφήνοντας για τους γνώστες οικονομικών την πραγματική ανάλυση αυτής της αυξήσεως. Όταν μιλάμε για ΑΕΠ πρέπει να τονίσουμε ότι τον κυριότερο λόγο τον έχει ο αποπληθωριστής του (GDP deflator είναι ένας αριθμοδείκτης που χρησιμοποιείται για να μετατρέπει την παρούσα αγοραστική ενός νομίσματος, σε αγοραστική αξία προσαρμοσμένη ανάλογα με τον πληθωρισμό), δηλαδή για να γίνει κατανοητό προς όλους από το συνολικό 7% το 5,5%-6% οφείλεται ξεκάθαρα στου φούσκωμα των τιμών, συνεπώς η πραγματική αύξηση του ΑΕΠ είναι 1%-1,5%.
Αυτή λοιπόν η στατιστική οφθαλμαπάτη θα αποτελέσει και προεκλογικό επιχείρημα της κυβερνήσεως, fake ανάπτυξη αν ληφθεί σοβαρά υπόψη ότι η συνεχόμενη αύξηση του πληθωρισμού κατά το 2ο τρίμηνο 2022 θα συνεχίσει την ανοδική του πορεία, με άμεση συνέπεια την αύξηση και του ΑΕΠ.

ΠΡΟΒΛΕΨΕΙΣ ΜΕΣΟΠΡΟΘΕΣΜΟΥ 2022-2025
ΕΤΟΣ ΠΛΗΘΩΡΙΣΜΟΣ ΑΠΟΠΛΗΘΩΡΙΣΤΗΣ ΑΕΠ
2020 -0,8 -1,3
2021 2,1 0,6
2022 4,5 5,6

Η εντυπωσιακότερη εικόνα της οφθαλμαπάτης αυτής είναι η αποκλιμάκωση του χρέους ως ποσοστού του ΑΕΠ , βάσει προβλέψεων του Υπουργείου Οικονομικών 2021 193,3%, 2022 180,2%, 2023 168,6%, 2024 155,2%, 2025 146,5%, όμως σκοπίμως παραλείπουν να αναφέρουν ότι το ισοζύγιο της Γενικής Κυβέρνησης, δηλαδή το συνολικό ισοζύγιο του προυπολογισμού θα παραμείνει αρνητικό μέχρι και το 2025.
Πρακτικά αυτό σημαίνει ότι στην πενταετία 2021-2025 θα προστίθεται νέο χρέος σε αντίθεση με την μείωση του ποσοστού του χρέους σε σχέση με το ΑΕΠ, αποδεικνύεται λοιπόν ότι ο υψηλός πληθωρισμός είναι ένας τρόπος για την αριθμητική μείωση του χρέους ως ποσοστού ΑΕΠ, στην πραγματικότητα το χρέος αυξάνεται σε όγκο, ΧΡΩΣΤΑΜΕ ΠΕΡΙΣΣΟΤΕΡΑ.
Ανάλογες λοιπόν είναι και οι έρευνες , που ως χρήσιμα εργαλεία επιρροής και επιβολής αποφάσεων και οικονομικών πρακτικών , υπηρετούν τον σκοπό και τα κέντρα αποφάσεων.
Συγκεκριμένα η Τράπεζα Διεθνών Διακανονισμών (BIS – σώμα ομπρέλα των κεντρικών Τραπεζών ) στην πρόσφατη ετήσια σύνοδο της κατέληξε σε συμπεράσματα τύπου:
· Κλειδί για τις κεντρικές Τράπεζες είναι να δράσουν γρήγορα και αποφασιστικά προτού εδραιωθεί ο πληθωρισμός.
· Ο συνδυασμός πανδημία , πόλεμος στην Ουκρανία, αύξηση τιμών βασικών αγαθών και ευπάθεια χρηματοπιστωτικού συστήματος ενισχύουν σε τεράστιο βαθμό τον στασιμοπληθωρισμό(πληθωρισμός και υψηλή ανεργία).
· Καλεί τις κεντρικές Τράπεζες να προχωρήσουν σε μεγάλες αυξήσεις επιτοκίων τους επόμενους μήνες( συνεπώς ακριβότερο χρήμα).
· Το εντυπωσιακότερο σημείο της έκθεσης τους είναι ότι δεν γίνεται καμία αναφορά και νύξη για λήψη στοχευμένων δράσεων π.χ. πλαφόν στις τιμές μεμονωμένων αγαθών. Αντιθέτως καλεί τις κυβερνήσεις να μην προχωρήσουν σε γενικευμένα μέτρα δημοσιονομικής πολιτικής αλλά στοχευμένα μέτρα υπέρ των αδύναμων, κλασικό παράδειγμα η ελληνική κυβέρνηση που έχει υιοθετήσει σε αντίθεση με τον νεοφιλελεύθερο χαρακτήρα της επιδοματική πολιτική τύπου fuel pass, food pass, energy pass.

Η διπλή ανάγνωση των ερευνών και η χρησιμοποίηση αυτών για εξαγωγή χρήσιμων συμπερασμάτων αποδεικνύεται με την έκθεση του ΙΝΕ/ΓΣΕΕ για το 2021, που αποτελεί και την ετήσια ακτινογραφία της οικονομίας της χώρας μας:
· Παρά την αύξηση των πρωτογενών δαπανών την περίοδο της πανδημίας, η συμμετοχή των κοινωνικών παροχών ανήλθε το 2021 στο 41,2%, σημειώνοντας πτώση 6,9 ποσοστιαίων μονάδων, την μεγαλύτερη εντός ευρωζώνης
· Το 2021 η Ελλάδα κατέγραψε το 3ο υψηλότερο ποσοστό πληρωμών για ΤΟΚΟΥΣ ΧΡΕΟΥΣ στα συνολικά έσοδα της από άμεσους φόρους, έμμεσους φόρους και κοινωνικές εισφορές εντός ευρωζώνης.
· Για το έτος 2021 το χρέος της Γενικής Κυβέρνησης ανήλθε στα 353,4 δις ευρώ, αυξημένο κατά 12,256 δις ευρώ σε σχέση με το 2020, σε αυτό το καθεστώς θα παραμείνει και το 2022, δεδομένης της πρόβλεψης για έλλειμα Γενικής Κυβέρνησης ύψους -4,3% του ΑΕΠ.
· Το ίδιο διάστημα το πρωτογενές έλλειμα διαμορφώθηκε στο -4,9% του ΑΕΠ, το 5ο υψηλότερο στην ευρωζώνη, ενώ το 3ο τρίμηνο του 2021 η Ελλάδα είχε μεγαλύτερο έλλειμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών.
· Το εξωτερικό χρέος της οικονομίας παρουσιάζει σταθερή άνοδο, το 2021 η Ελλάδα έχει το 3ο υψηλότερο εξωτερικό χρέος εντός Ε.Ε., ταυτόχρονα κατέγραψε τη μεγαλύτερη αρνητική καθαρή επενδυτική θέση (-1,75% του ΑΕΠ), με μεγάλη διαφορά από την 2η χειρότερη Ιρλανδία.
· Η συνολική αύξηση του κατώτατου μισθού κατά 9,7% το 2022 θα περιορίσει μερικώς την απώλεια της αγοραστικής του δύναμης, χαρακτηριστικά τον Απρίλιο 2022 η απώλεια ήταν ίση με 18% έναντι 14,7% τον Μάρτιο 2022, ο μέσος μισθός του ιδιωτικού τομέα είχε απωλέσει το 9,9%, ενώ ο μέσος μισθός μερικής απασχόλησης το 28%.
· Η ανισότητα απασχόλησης και αμοιβής είναι χαρακτηριστική , τον Μάρτιο 2021 κατά μέσον όρο οι εργαζόμενοι μερικής απασχόλησης εργάζονταν το 76% του χρόνου εργασίας πλήρους απασχόλησης αλλά αμείβονταν μόλις με το 38% της αμοιβής των τελευταίων.
· Την διετία 2019-2020 κίνδυνο φτώχειας στην εργασία αντιμετώπισε το 15% των νέων 18-24 ετών στην Ελλάδα, και το 12,1% στην Ε.Ε.

Διαβάζοντας λοιπόν όλους αυτούς τους δείκτες και έρευνες, τα συμπεράσματα που εξάγονται είναι χαρακτηριστικά της σκόπιμης οικονομικής πλάνης που έχει καλλιεργήσει η κυβέρνηση, οι οικονομικές δείκτες σε συνδυασμό με την προνομιακή μεταχείριση ομίλων και συμφερόντων αποτυπώνουν μια ζοφερή πραγματικότητα και κυρίως ένα σκοτεινό μέλλον για τους πολίτες και την κοινωνία μας.

Επιτακτική είναι πλέον είναι η ανάγκη λήψης ριζικών και άμεσων οικονομικών αποφάσεων, η δημιουργία ενός νέου οικονομικού ανθρωποκεντρικού μοντέλου και η αποφασιστικότητα στον δρόμο της σύγκρουσης με συμφέροντα και επιχειρηματικά καρτέλ, η συνεχόμενη άνιση μεταχείριση των φτωχότερων κοινωνικών στρωμάτων δυστυχώς δεν θα οδηγήσει σε κοινωνική έκρηξη αλλά οικονομική εξαθλίωση τους.

ΣΗΜΕΡΑ ΠΡΕΠΕΙ, ΑΥΡΙΟ ΘΑ ΕΙΝΑΙ ΑΡΓΑ
GO GREEN

*Ο Γιάννης Κυριακόπουλος είναι Οικονομολόγος και Πρόεδρος του Πράσινου Ιδρύματος «Θεόφραστος».