10 σημαντικές προτάσεις από το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ στη διαβούλευση για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα
Στη διαβούλευση του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας για το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα (ΕΣΕΚ) συμμετείχε το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ. Το ΕΣΕΚ αν και κινείται στη σωστή κατεύθυνση, δεν είναι τόσο φιλόδοξο όσο θα έπρεπε, και είναι σαφές, ότι υπάρχουν σημεία που θέλουν αναθεώρηση.
Το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ θεωρεί ότι το Εθνικό Σχέδιο για την Ενέργεια και το Κλίμα, οφείλει να εξειδικεύει τους στόχους για την κλιματική ουδετερότητα, βάζοντας όμως πάντα την οικολογική και περιβαλλοντική διάσταση. Η στόχευση δεν μπορεί να είναι μόνο αριθμοκεντρική ως προς τα ενεργειακά ή τα οικονομικά δεδομένα. Οι προτεινόμενες πολιτικές θα πρέπει να έχουν ως σημείο αναφοράς και την υπεράσπιση της φύσης. Γιατί δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι ο βασικός λόγος που υπάρχει το ΕΣΕΚ είναι για να αντιμετωπίσουμε την Κλιματική Κρίση, από την Κλιματική Αλλαγή. Επίσης, η αλληλουχία των προτεινόμενων πολιτικών σε κάποιες περιπτώσεις δείχνει ελλειμματική προσέγγιση όσον αφορά την προτεραιοποίηση τους. Για παράδειγμα, η κατασκευή υπεράκτιων ανεμογεννητριών σταθερής έδρασης, χωρίς την ολοκλήρωση του θαλάσσιου χωροταξικού δεν μπορεί να είναι σοβαρή πρόταση. Στο πλαίσιο αυτό το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ συμμετέχοντας στη διαβούλευση για το ΕΣΕΚ καταθέτει τις εξής 10 προτάσεις:
1. Να θεσμοθετηθεί ο Εθνικός Χωρικός Ενεργειακός Σχεδιασμός, λαμβάνοντας υπόψη την φέρουσα ικανότητα κάθε περιοχής για τις Βιομηχανικές ΑΠΕ, δίνοντας προτεραιότητα στις οικιακές ΑΠΕ και στις Ενεργειακές Κοινότητες Σχημάτων Πολιτών, χαμηλής κλίμακας.
2. Όπως αναφέρεται και στο ΕΣΕΚ, είναι απαραίτητη η ενίσχυση της ανθεκτικότητας και ο εκσυγχρονισμός των ενεργειακών συσσωρευτών και των δικτύων μεταφοράς ενέργειας. Αυτή την εποχή είναι το κυρίαρχο πρόβλημα. Όμως, ακόμα δεν έχει προτείνει η κυβέρνηση ικανό σχέδιο για το δίκτυο μεταφοράς ηλεκτρικής ενέργειας που να μπορεί να αντέξει την αυξανόμενη διείσδυση των ΑΠΕ και των στόχων που έχουν τεθεί. Αυτή τη στιγμή, τεράστιο πλήθος νέων αιτημάτων ΑΠΕ είναι σε αναμονή, λόγω αδυναμίας του δικτύου. Όσον αφορά τους ενεργειακούς συσσωρευτές, τις λεγόμενες “μπαταρίες”, η τεχνολογική εξέλιξη δίνει τη δυνατότητα, για νέους πιο φιλόδοξους στόχους, από αυτούς που υπάρχουν στο ΕΣΕΚ.
3. Να υπάρξει επαναπροσέγγιση των φιλόδοξων στόχων του ΕΣΕΚ συνολικά, ώστε να συμβαδίζει με τις “πράσινες” πολιτικές για κλιματική ουδετερότητα πολύ πριν το 2050. Στο πλαίσιο αυτό ζητάμε την στοχοθέτηση 100% καθαρής ενέργειας ως το 2035, με σωστή χωροθέτηση των εγκαταστάσεων. Βασική πολιτική προτεραιότητα, πρέπει να είναι η διαβούλευση με τις τοπικές κοινωνίες στο πλαίσιο της συμμετοχικής διαδικασίας. Τηρώντας τον βασικό κανόνα της τοπικοποίησης να ενισχυθούν και να δοθεί προτεραιότητα σε σχήματα ενεργειακών κοινοτήτων πολιτών.
4. Να μην δίνονται άδειες για αιολικά πάρκα σε δάση , περιοχές NATURA και καμένες εκτάσεις. Ειδικά μετά την κάθε φωτιά να παύει να ισχύει η Μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που έγινε πριν τις φωτιά, αφού όπως είναι λογικό έχουν αλλάξει τα δεδομένα της μελέτης. Πλήρη διαφάνεια για την αναδάσωση όλων των δασών που έχουν καεί. Θέσπιση προγράμματος “Υιοθεσίας Αναδάσωσης” των καμένων περιοχών από τις εταιρείες που έχουν τις ανεμογεννήτριες.
5. Να δοθεί έμφαση στις νέες τεχνικά εξελιγμένες μορφές των ΑΠΕ, που είναι φιλικότερες προς το περιβάλλον, με καλύτερες αποδόσεις και πολύ λιγότερες οχλούσες χρήσεις. Να υπάρχει ειδικός ενεργειακός σχεδιασμός για τις αστικές περιοχές, που έχουν μεγαλύτερο αλλά και διαφορετικά εξειδικευμένο πρόβλημα. Να δημιουργηθεί το θεσμικό πλαίσιο σχετικά με την απομάκρυνση και την ανακύκλωση των μηχανημάτων παραγωγής Α.Π.Ε. όταν αυτά φτάνουν στο τέλος της ζωής τους που διαρκούν γύρω στα 25 χρόνια. Η υποχρέωση απομάκρυνσης, ανακύκλωσης αλλά και η αποκατάσταση των περιοχών αυτών πρέπει να είναι υποχρέωση των παραγωγών ενέργειας.
6. Να υπάρξει απαγόρευση των εξορύξεων υδρογονανθράκων. Εξάλειψη της οικονομικής στήριξης των ορυκτών καυσίμων. Οριστικό τέλος σε κάθε είδους επένδυση στις υποδομές ορυκτών καυσίμων.
7. Στο Πράσινο Υδρογόνο πρέπει να δώσουμε ιδιαίτερη έμφαση όταν σχεδόν όλη η Ευρώπη το τρέχει με εξαιρετικά γοργούς ρυθμούς. Το σχετικό κεφάλαιο χρειάζεται επανεξέταση με βάση τα τελευταία δεδομένα και τους κανονισμούς σε Ευρωπαϊκό Επίπεδο. Οπωσδήποτε πρέπει να εξεταστεί ως προς τη συμμόρφωση με Ευρωπαϊκούς Κανονισμούς, και κυρίως με τον “ΚΑΝΟΝΙΣΜΟ (ΕΕ) 2023/1804 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ ΚΑΙ ΤΟΥ ΣΥΜΒΟΥΛΙΟΥ της 13ης Σεπτεμβρίου 2023 για την ανάπτυξη υποδομών εναλλακτικών καυσίμων και για την κατάργηση της οδηγίας 2014/94/ΕΕ.”, όπου υπάρχει ο κίνδυνος να δεχθούμε πρόστιμο για μη συμμόρφωση.
8. Στις υφιστάμενες οικοδομές, η συναίνεση των ιδιοκτητών για τοποθέτηση φωτοβολταικών, η άλλων ΑΠΕ να είναι πλειοψηφική και όχι ομόφωνη. Επίσης να γίνει υποχρεωτική η τοποθέτηση συστημάτων ηλιοθερμίας (ηλιακοί θερμοσίφωνες) σε νέες πολυκατοικίες και κτήρια.
9. Οι ενεργειακοί στόχοι, πρέπει να έχουν ως βασική συνισταμένη στην προστασία και αποκατάσταση της φύσης με προτεραιοποίηση λύσεων που βασίζονται στη φύση. Ως εκ τούτου, η εκτροπή του Αχελώου, με το “φαραωνικό” φράγμα Συκιάς είναι τελείως αντίθετο με τη φιλοσοφία της αντιμετώπισης της κλιματικής κρίσης από την κλιματική αλλαγή. Στο ίδιο πλαίσιο σκέψης πρέπει να απαγορευτεί η τοποθέτηση ΑΠΕ σε εύφορη γη, καθώς μειώνει την διαθέσιμη καλλιεργήσιμη γη. Είναι όμως σημαντικό να δοθούν κίνητρα και προτεραιότητα στους αγρότες να χρησιμοποιήσουν ΑΠΕ μικρής τάξης μεγέθους, για να μειωθεί το ενεργειακό κόστος στην πηγή παραγωγής των προϊόντων. Επίσης, κατά την εφαρμογή της αντλιοαποταμίευσης για αποθήκευση ενέργειας, στις περιπτώσεις που χρησιμοποιείται ταμιευτήρας που έχει κατασκευαστεί για αρδευτικούς σκοπούς, θα πρέπει να δίνεται προτεραιότητα στη χρήση του νερού για άρδευση και δευτερευόντως για αποταμίευση ενέργειας.
10. Στα οικιακά φωτοβολταϊκά να επιτρέπεται η εγκατάσταση ισχύος μεγαλύτερης των 10,4 KW με αποθήκευση, ώστε η επιπλέον ενέργεια να αυτοκαταναλώνεται χωρίς να συνυπολογίζεται στο net billing. Παράλληλα να εξεταστούν και άλλες εναλλακτικών πηγών θέρμανσης όπως η γεωθερμία και να δοθούν κίνητρα για τη χρήση τους.