Μ. Παναγιώτου: Σιωπή Μητσοτάκη για τον ΦΠΑ, Στον αέρα οι ευρωπαϊκές οδηγίες, η Ελλάδα κινδυνεύει με παραπομπή στο Ευρωπαϊκό Δικαστήριο
Η Ελλάδα μέχρι σήμερα δεν έχει ολοκληρώσει την ενσωμάτωση κρίσιμων διατάξεων δύο ευρωπαϊκών οδηγιών για τον ΦΠΑ, παρότι η προθεσμία έχει λήξει εδώ και μήνες. Από την Οδηγία (ΕΕ) 2022/542, που έπρεπε να έχει ενσωματωθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 με εφαρμογή από 1η Ιανουαρίου 2025, δεν έχουν περάσει στο εθνικό δίκαιο οι προβλέψεις που δίνουν τη δυνατότητα εφαρμογής μειωμένων ή μηδενικών συντελεστών σε βασικά αγαθά όπως τρόφιμα και φάρμακα, ούτε οι παρεκκλίσεις που θα μπορούσαν να ανακουφίσουν νησιωτικές και απομακρυσμένες περιοχές με μειωμένους συντελεστές έως και 30%. Ειδικότερα, η οδηγία (ΕΕ) 2022/542 δίνει, μεταξύ άλλων, τη δυνατότητα στα κράτη μέλη: (α) να ορίσουν ιδιαίτερα μειωμένους συντελεστές ΦΠΑ (ακόμη και κατώτερους από 5 %) και απαλλαγή με δικαίωμα έκπτωσης του ΦΠΑ για βασικά είδη διατροφής, φαρμακευτικά προϊόντα, μεταφορά επιβατών και αγαθών, κατασκευή και παροχή κατοικιών στο πλαίσιο κοινωνικής πολιτικής κλπ. και (β) να μειώσουν τον ΦΠΑ κατά 30 % σε συγκεκριμένες περιοχές της επικράτειάς τους, για την Ελλάδα, στους νομούς Λέσβου, Χίου, Σάμου, Δωδεκανήσου και Κυκλάδων, καθώς και στα νησιά της Θάσου, των Βορείων Σποράδων, της Σαμοθράκης και της Σκύρου.
Από την Οδηγία (ΕΕ) 2020/285, που είχε την ίδια προθεσμία ενσωμάτωσης, δηλαδή 31 Δεκεμβρίου 2024 με εφαρμογή από 1η Ιανουαρίου 2025, και αφορά το ειδικό καθεστώς για μικρές επιχειρήσεις, η Ελλάδα έχει περιοριστεί μόνο στη μερική ενσωμάτωση μέσω νομοσχεδίου, διατηρώντας το εξαιρετικά χαμηλό όριο απαλλαγής από τον ΦΠΑ στις 10.000 ευρώ, ενώ η οδηγία δίνει τη δυνατότητα για όριο έως και 85.000 ευρώ, γεγονός που θα έδινε ουσιαστική ανάσα σε χιλιάδες μικρομεσαίους επιχειρηματίες.
Αυτές οι εκκρεμότητες δεν είναι τεχνικές λεπτομέρειες, αλλά ζητήματα που αγγίζουν άμεσα την τσέπη όλων των καταναλωτών και την καθημερινή επιβίωση των μικρών και μεσαίων επιχειρήσεων, οι οποίες αποτελούν τη ραχοκοκαλιά της ελληνικής οικονομίας.
Κι όμως, όταν ρωτήθηκε για αυτό το καίριο θέμα στη Συνέντευξη Τύπου του Πρωθυπουργού στο πλαίσιο της 89ης Διεθνούς Έκθεσης Θεσσαλονίκης, ο Κυριάκος Μητσοτάκης απέφυγε να απαντήσει, δηλώνοντας ότι δεν έχει γνώση, και πέρασε στον επόμενο δημοσιογράφο.
Ο πρωθυπουργός γνωρίζει διότι, στο νέο Τελωνειακό Κώδικα που τέθηκε σε ισχύ τον Ιούλιο του 2025 περιλαμβάνει εκτενείς διατάξεις που ενσωματώνουν ουσιαστικά στοιχεία των ευρωπαϊκών οδηγιών για τον ΦΠΑ, ειδικά όσον αφορά τη φορολόγηση ψηφιακών υπηρεσιών και εισαγόμενων αγαθών και το ειδικό καθεστώς ΦΠΑ για τις μικρές επιχειρήσεις αλλά δεν υιοθετήθηκε η αύξηση του εθνικού ορίου απαλλαγής έως 85.000 € (όπως δίνει η οδηγία) ούτε την απλούστευση των διαδικασιών για πολύ μικρές επιχειρήσεις όπως ορίζεται από την οδηγία της Ε.Ε.
Η κυβέρνηση, έκανε ημιτελή εφαρμογή των ευρωπαϊκών οδηγιών.
Επομένως, ο τελωνειακός κώδικας έφερε κάποιες διατάξεις των οδηγιών, αλλά όχι όλες. Επειδή δεν καλύφθηκαν πλήρως στην εθνική μας νομοθεσία, οι οδηγίες θεωρούνται ακόμη ανεφάρμοστες στην Ελλάδα, και γι’ αυτό βρισκόμαστε σε διαδικασία επί παραβάσει.
Η χώρα παραμένει εκτεθειμένη, οι πολίτες στερούνται τα οφέλη που προβλέπουν οι ευρωπαϊκές ρυθμίσεις, και η κυβέρνηση χάνει την αξιοπιστία της απέναντι στην ελληνική κοινωνία και στους θεσμούς αφήνοντας την Ελλάδα εκτεθειμένη σε διαδικασία επί παραβάσει και με ορατό τον κίνδυνο να παραπεμφθεί στο Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Αν ήθελε πραγματικά την ανακούφιση των πολιτών, οι διατάξεις για τη μείωση του ΦΠΑ θα ήτανε από τα πρώτα του μέτρα προς εφαρμογή και όχι να προσπερνά τον δημοσιογράφο και να απαντά πως δεν γνωρίζει καν το θέμα.
Μαρία Παναγιώτου Δικηγόρος Αθηνών και Γενική Γραμματέας του Πράσινου Κινήματος.
