Η υπόθεση “Ελληνικό”αποτελεί μία από τις πιο χαρακτηριστικές επιπτώσεις της σκληρής επιτροπείας που έχει επιβληθεί στη χώρα μας.Σηματοδοτεί το ύφος και τον τρόπο ανάπτυξης που τείνει να επιβληθεί στη χώρα μας.
Το Ελληνικό,από τη στιγμή που επί κυβέρνησης Σαμαρά-Βενιζέλου συμπεριλήφθηκε στα προαπαιτούμενα των μνημονίων,τέθηκε σε μη αναστρέψιμη τροχιά. Ο Σόιμπλε πίεζε συνεχώς για την πώληση του.Μία ολιγαρχική συμμαχία αποτελούμενη από μεγάλα κεφάλαια,μέσα μαζικής ενημέρωσης και από ένα στρατό μεσαζόντων μαζί με τους πολιτικούς εκπροσώπους τους στη Βουλή,ανήγαγαν την επένδυση στο Ελληνικό κορυφαίο συμβολικό δείγμα μίας ολόκληρης πολιτικής “ανάπτυξης”. Οι επενδυτές να έχουν το δικαίωμα να κάνουν ότι θέλουν στη γη ή στην οικονομία με μία και μόνο υπογραφή.Με μία και μόνο έγκριση. Χωρίς κανενός τύπου έλεγχο.(χαρακτηριστικό ότι το master plan της επένδυσης κρατήθηκε απόρρητο μέχρι τις αρχές του 2016).
Συστάθηκε η “Ελληνικον ΑΕ”,μία προβληματική εταιρία η οποία όπως αποδείχθηκε έπαιξε το χειρότερο ρόλο.Ήταν βασιλικότερη του βασιλέως.Λιγότερο διαλλακτική ακόμη και από τους επενδυτές.
Το Δημόσιο και η Τοπική Αυτοδιοίκηση αποδείκτηκαν πολύ κατώτεροι των περιστάσεων. Κυριολεκτικά απόντες.Η Περιφέρεια Αττικής-τόσο με την προηγούμενη διοίκηση όσο και με την τωρινή-πέρα από ένα “αναιμικό”ψήφισμα και μία “σπασμωδική”-για τα μάτια του κόσμου προσφυγή για τη ματαίωση της επένδυσης(ήταν ήδη μνημονιακή υποχρέωση) που τελικά απορρίφθηκε-δεν άρθρωσε κανένα σχέδιο για την επένδυση.Παντελώς ανύπαρκτη. Πόσο μάλλον να διεκδικήσει να έχει λόγο και την εποπτεία του έργου.Οι δύο Δήμοι ,της Γλυφάδας και του Αλίμου,πορεύονται με μία τακτική παρεμβάσεων και δημοτικών διεκδικήσεων(προς την εταιρεία κυρίως!).Ο Δήμαρχος Ελληνικού-Αργυρούπολης-συμμετείχε στην “Ελληνικο ΑΕ”-εξελέγη με τη σημαία να κτιστεί το σύμπαν και ουσιαστικά ο Δήμος Ελληνικού-Αργυρούπολης δεν συμμετέχει στη διαβούλευση.Απλά εναποθέτει τις ελπίδες του στη καλή πρόθεση των επενδυτών,αφού όπως ισχύει μέχρι στιγμής,το 70% περίπου της έκτασης ανήκει χωροταξικά στο Δήμο! Φοβερό επιχείρημα!
Η κεντρική διοίκηση,ουσιαστικά, εκχώρησε τον Στρατηγικό Σχεδιασμό της επένδυσης στην “Ελληνικον ΑΕ”(σσ.οι μετοχές της μεταβιβάστηκαν στην εταιρία) και στους επενδυτές.Δηλαδή ΜΟΝΟ στους επενδυτές!
Υπήρξαν σφοδρές αντιδράσεις από διάφορους φορείς και κινήματα για το Ελληνικό-μέχρι και ο ΣΥΡΙΖΑ συμμετείχε! Από την άλλη υπήρξε ασφυκτική πίεση από την ΕΕ για την επίσπευση και ολοκλήρωση της επένδυσης. Η κυβέρνηση-πιεζόμενη από όλες τις πλευρές- αλλά κυρίως από τη στάση της για το θέμα πριν αναλάβει την εξουσία-προσπαθεί να αμβλύνει τις εντυπώσεις. Μεταβιβάζει την “ΕλληνικονΑΕ”στους επενδυτές και δημιουργεί ειδικό Γραφείο Ελληνικου,που υπάγεται στο υπουργείο Οικονομίας και “περνάει” σε αυτό την εποπτεία του έργου.Διατείνεται ότι έχει καταρτιστεί η μελέτη Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων και ότι αυτή είναι διασφαλισμένη,ενώ η Αρχαιολογική Υπηρεσία θα έχει παράλληλα την επίβλεψη του έργου στα τμήματα των αρχαιολογικών χώρων και των νεότερων μνημείων.Προχώρησε,έτσι,σε μία τροποποιημένη σύμβαση και το Σχέδιο Ολοκληρωμένης Ανάπτυξης(ΣΟΑ) έχει πάρει το…δρόμο του ΣτΕ. Να “ξεκολλήσει”γρήγορα και όπως-όπως η επένδυση.
Τελικά τι θα γίνει στο Ελληνικό;
Με δυο λόγια, θα γίνει μία πόλη και ένα πάρκο. Η συμφωνία περιλαμβάνει μια αστική ζώνη χιλιάδων κατοίκων και ένα χώρο μητροπολιτικού πρασίνου 3.150 στρεμμάτων. Η συνολική δόμηση αντί να φθάνει στα 3,6 εκατ. τετραγωνικά, όπως είχε συμφωνηθεί αρχικά, έχει όριο τα 2,7 εκατ. τετραγωνικά. Το πάρκο, έφτασε στο μισό της έκτασης του Ελληνικού. Αυτή τη στιγμή έχουμε 2.000 στρέμματα αμιγώς ορισμένου πάρκου, 600 στρέμματα κοινόχρηστους πράσινους χώρους και άλση ως προέκταση του, 300 στρέμματα πράσινους ανταποδοτικούς κοινόχρηστους χώρους και άλλα 250 στρέμματα στην παραλία μετά την απόφαση για ελεύθερη αδόμητη παραλία μήκους ενός χιλιομέτρου. Επίσης οι αρχαιολογικοί χώροι, τα ρέματα και τα νεότερα μνημεία αποτελούν θεσμοθετημένα στοιχεία του πάρκου. Το πράσινο προβλέπεται να είναι δημόσιο, με προσβάσεις στη θάλασσα . Η κατασκευή του πάρκου προβλέπεται εμπροσθοβαρής. Ο επενδυτής είναι υποχρεωμένος να το ολοκληρώσει σε ορισμένο χρονικό διάστημα.Η συμφωνία προβλέπει ρητά ότι το πάρκο θα υλοποιηθεί άμεσα, μέσα στην επόμενη επταετία.Όσον αφορά τα ρέματα, διατηρούνται ακέραια, προστατευμένα και με πολύ καλούς όρους. Χωμάτινα, με φυσικές κοίτες, υδροχαρή φυτοκάλυψη. Η συμφωνία προβλέπει,επίσης, τη μεταφορά του Αγίου Κοσμά εντός του πάρκου-αντί της έξωσης του-όπως προβλεπόταν αρχικά. Υπάρχει μία πολύ σοβαρή εκκρεμότητα που είναι η μεταφορά του αμαξοστασίου των αστικών συγκοινωνιών της Νότιας Αθήνας. Ειδικά για το αμαξοστάσιο πρέπει να γίνει επαναδιαπραγμάτευση με τους επενδυτές, ώστε να παραμείνει στο χώρο του Ελληνικού με όρους περιβαλλοντικού εκσυγχρονισμού.
Σχετικά με τη νέα πόλη στον χώρο του Ελληνικού προγραμματίζεται η δημιουργία μιας νέας πόλης με πληθυσμό περίπου 25-35.000 κατοίκων. Θα κτιστούν τουλάχιστον 2.700.000 τετραγωνικά μέτρα (κατοικίες, εμπορικά κέντρα, κτίρια γραφείων, εκθεσιακοί-συνεδριακοί χώροι, εγκαταστάσεις αναψυχής κλπ).Προγραμματίζονται να κτιστούν δεκάδες πολυκατοικίες ύψους 50 και 70 μέτρων (16-23 ορόφων) και 6 ουρανοξύστες ύψους 200 μέτρων (65 ορόφων) καθώς και εμπορικό κέντρο 35.000 τ.μ.Επίσης προγραμματίζεται η κατασκευή συγκροτήματος υπερπολυτελών μονοκατοικιών στη θέση του Εθνικού Αθλητικού Κέντρου Αγ. Κοσμά.Τέλος έχει συμφωνηθεί λειτουργία καζίνο,παράλληλα με την λειτουργία μαρίνας στις εγκαταστάσεις του Ολυμπιακού Κέντρου Ιστιοπλοϊας.
Το Πράσινο Κίνημα, παρά αυτή τη τροποποιητική εξέλιξη,θεωρεί ότι γεγονός παραμένει ότι το εγχείρημα του Ελληνικού διατηρεί δυνατό ΑΡΝΗΤΙΚΟ πρόσημο.Τόσο για το Δημόσιο συμφέρον όσο,σε τελική ανάλυση,για τη λειτουργία της ίδιας της Δημοκρατίας μας.
—Παραχωρείται σε ιδιώτες το “δικαίωμα επιφανείας” για 99 χρόνια.Το 30% της συνολικής έκτασης παραχωρείται κατά πλήρη κυριότητα,νομή και κατοχή ενώ το 75% της οικονομικά εκμεταλεύσιμης δόμησης του σχεδίου (2.000.000 τμ) συγκεντρώνεται στο 25% της έκτασης.
—Το τίμημα μεταβίβασης σε παρούσα αξί ανέρχεται στα 576 εκ.ευρώ ενώ το συνολικό εισπραχθέν ποσό των 915 εκ.ευρώ-σε βάθος 12 ετών-θα καταλήξει στη μαύρη τρύπα του Δημόσιου χρέους.
—Δεν έχει υπολογιστεί το κόστος επιβάρυνσης του Δημοσίου για την μετεγκατάσταση υπηρεσιών του.(αμαξοστάσιο ΕΘΕΛ,ΚΤΕΟ,ΥΠΑ,άλλες υπηρεσίες κυκλοφοριακά έργα που θα χρειαστουν).Ούτε έχει υπολογιστεί το κόστος για τις κοινωφελείς εγκαταστάσεις(όπως σχολεία κ.α.) που θα χρειαστεί να κτίσει και να λειτουργήσει.
—Στην παραλιακή ζώνη εξαφανίζονται οι ελεύθερες ζώνες πρασίνου,τα υφιστάμενα δασύλλια του Αγ.Κοσμά και Αγ. Αλεξάνδρου και ο δασικός περιβάλλων χώρος της ΥΠΑ,καθώς επίσης και το “Πάρκο της 129ΠΥ” στη συνοικία της Αγ.Παρασκευής αλλά και στις δύο πρώην αεροπορικές βάσεις.
—Οι επιφάνειες Αρχαιολογικών χώρων που προστατεύονται έχουν ελαχιστοποιηθεί ενώ στη χερσόνησο Αγ.Κοσμά παραχωρείται στους ιδιώτες ο κηρυγμένος αρχαιολογικός χώρος.
—Δεν κρίθηκαν διατηρητέα ,οπότε είναι κατεδαφιστέα σημαντικά από αρχιτεκτονική και ιστορική άποψη κτίρια. Όπως η πρώτη αίθουσα αφίξεων/αναχωρήσεων της Ο.Α,οι τρείς πύργοι ελέγχου,οι αθλητικές εγκαταστάσεις και τα κτίρια του Αγ.Κοσμά (στη θέση τους θα κτιστούν υπερπολυτελείς μονοκατοικίες),το κυανό μεταλλικό υπόστεγο της Ο.Α,το ιδιαίτερης αρχιτεκτονικής νεοκλασσικό συγκρότημα κτιρίων της ΥΠΑ (το παλιό Κολλέγιο Θηλέων).
—Παραμένουν αδιευκρίνιστα και απροσδιόριστα πολλά στάδια θεσμικής υφής. Η κατανομή των δημόσιων και ιδιωτικών εκτάσεων,η κατανομή και ανάληψη διαχείρησης των κοινόχρηστων χώρων (δρόμοι οχημάτων,πεζόδρομοι,πλατείες,χώροι πρασίνου),η θεσμική μορφή του φορέα διαχείρισης του πάρκου.
—Απροσδιόριστο,επίσης,παραμένει και το αν και πως θα “ενσωνατωθεί”και“διασυνδεθεί”το έργο στους οικιστικούς ιστούς των όμορων δήμων.
—Η διαχείριση των απορριμάτων-σύμφωνα με το σχετικό νόμο-παραχωρήθηκε εξ ολοκλήρου στους επενδυτές,”ανοίγοντας” έτσι ένα τεράστιο ζήτημα.Την ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών Καθαριότητας στους Δήμους.Ένα ζήτημα στο οποίο η κεντρική διοίκηση είναι απροετοίμαστη χωρίς ένα επεξεργασμένο και ολοκληρωμένο Εθνικό σχέδιο για τη διαχείριση και την ανακύκλωση των απορριμάτων.
—Απροσδιόριστη,επίσης, είναι η ενεργειακή αντιμετώπιση του όλου εγχειρήματος όταν θα έρθει στη τελική μορφή του. Υπάρχει σχέδιο που να καθιστά ενεργειακά¨αυτόνομο” αυτό το έργο,στη τελική μορφή του,χρησιμοποιώντας “πράσινη ενέργεια”από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας ; Για το Πράσινο Κίνημα αυτό είναι ένα από τα κομβικότερα σημεία της επένδυσης.Θεωρούμε ότι είναι τεράστια ευκαιρία για τη χώρα μας να φτιαχτεί ένα πρότυπο μοντέλο παραγωγής,διανομης και κατανάλωσης “πράσινης” ενέργειας εντός αστικής περιοχής.Ένα μοντέλο που να αποτελέσει την κατευθυντήρια πολιτική την οποία πρέπει να ακολουθήσει η χώρα μας,ώστε να “επιβιβαστεί”στο μέλλον. Να “επιβιβαστεί” στο τρένο της Καθαρής Ενέργειας.Στο τρένο της παγκόσμιας τεχνολογικης επανάστασης προς τη μετάβαση στη παραγωγή από Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας.
—Το κυρίαρχο επιχείρημα της εταιρείας και όλων των υποστηρικτών της επένδυσης είναι ότι θα δημιουργηθούν πολλές θέσεις εργασίας.Συγκεριμένα αναφέρονται σε 70.000 θέσεις εργασίας. Αυτή την πρόβλεψη τη θεωρούμε εξωπραγματική.Ένα επικοινωνιακό “πυροτέχνημα”για τον κατευνασμό της κοινής γνώμης δημιουργώντας φρούδες προσδοκίες σε ένα κόσμο που υποφέρει από την ανεργία.Θα υπάρξουν προσωρινές θέσεις στην οικοδομή και θέσεις εργασίας στις υπηρεσίες όταν και όποτε λειτουργήσουμ αυτές.Από την άλλη ,το κτίσιμο νέων εμπορικών αγορών θα μειώσει θέσεις εργασίας από τη τοπική κοινωνία,θα διαλύσει τις τοπικές αγορές και τη μικρή αναψυχή,θα έχει άσχημες επιπτώσεις στο ανοικτό mall της Γλυφάδας.Αν λοιπόν κάποιος το αναλογιστεί ψύχραιμα θα διαπιστώσει ότι είναι και εδώ το πρόσημο,μάλλον, αρνητικό.
Το Πράσινο Κίνημα εκτιμά ότι αυτή η ιδιωτική επένδυση,στη μορφή που διατείνεται ότι θα γίνει,ΔΕΝ είναι εφικτή.Πουθενά στην Ευρώπη δεν υπάρχει ιδιωτική επένδυση τέτοιου μεγέθους-8 δισ.ευρώ.Σε αντίστοιχες επενδύσεις σε ισχυρότατες οικονομίες όπως η Μεγ.Βρετανία,η Γερμανία ή η Γαλλία,υπήρχε η συμμετοχή του Δημοσίου και της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.Οι αναπλάσεις αυτές χρειάστηκαν 30 ή και 40 χρόνια για να πραγματοποιηθούν και μεσολάβησαν δεκάδες αναθεωρήσεις των σχεδίων και των όρων τους.Αντίστοιχα παραδείγματα στην Αραβική Χερσόνησο θεωρούνται πλέον κτηματομεσιτικές “φούσκες”. Μη βιώσιμες.
Προβλέπουμε,σε λίγα χρόνια,ότι θα υπάρξουν αιτήματα των επενδυτών προς το ελληνικό Δημόσιο να συνεισφέρει (πόσο άλλο; εδώ λέμε ότι το έχει “χαρίσει!) ή να αναθεωρήσει τους όρους. Η επένδυση στο Ελληνικό,προβλέπουμε, ότι μάλλον εξελίσσεται σε μία εικονική επένδυση με χρηματιστηριακή αξία.Οι επενδυτές έχοντας ενα χαρτοφυλάκιο αδειών οικοδόμησης,στο ομολογουμένου από όλους, ιδανικότερο οικοδομικό “φιλέτο” της Ευρώπης θα πουλήσουν πρεστίζ.Έχουν αδειοδοτηθεί 2.700.000 τμ.,λειτουργία καζίνο και λειτουργία μίας από τις μεγαλύτερες μαρίνες στην Ευρώπη.Σε έναν από τους καλύτερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως.Μόνο ο ένας από τους ουρανοξύστες,ύψους 200m,κοστίζει 150 εκ.ευρώ περίπου.Όσο κοστίζει το πενταετές πλάνο επενδύσεων της COSCO στον Πειραιά,που είναι η μεγαλύτερη επένδυση στη Μεσόγειο με την κρατική υποστήριξη της Κίνας! Είναι δύσκολο να ισχυριστεί,λοιπον,κάποιος ότι οι παρόντες επενδυτές είναι ισχυρότεροι από τον κινέζικο κρατικό κολοσσό.
Εκτιμούμε λοιπόν ,ότι ο ρόλος της της εταιρείας θα είναι μάλλον μεσιτικός και όχι κατασκευαστικός. Η εταιρεία θα λειτουργεί ως μεσάζων για τη μεταπώληση ή μεταπαραχώρηση σε άλλες εταιρείες τμημάτων της επένδυσης.Μία πρώτη ένδειξη αποτελεί η συμφωνία που επιτελέστηκε στις 21/12/2017,με την οποία το σχήμα OLYMPIA GROUP(όμιλος Γερμανός) και της VNK CAPITAL (Βασίλης και Νέλη Κάτσου),σύμφωνα με δημοσιεύμα,εισήχθη ως στρατηγικός επενδυτής στο μετοχικό κεφάλαιο της LAMDA DEVELOPMENT,αποκτώντας ποσοστό 12,8% της εισηγμένης-έναντι 55εκ.ευρώ-μέσω του κοινού επενδυτικού οχήματος VOXCONE HOLDINGS. Πριν ακόμη εγκριθεί-ούτε καν!- το ΣΟΑ από το ΣτΕ!Η εταιρεία θα θησαυρίσει από τις χρηματιστηριακές συναλλαγές,πουλώντας ουσιαστικά, δικαιώματα επί Ελληνικής Δημόσιας έκτασης.Αφού υποχρεωτικά σαν μνημονιακή υποχρέωση την έχουμε εκχωρήσει στους ιδιώτες επενδυτές.Χωρίς κανένα επιπρόσθετο Δημόσιο όφελος. Ούτε καν από την υπεραξία που θα δημιουργηθει.
Το Πράσινο Κίνημα διαφωνεί με τη λογική και το ύφος αυτής της “αναπτυξιακής πολιτικής”που ακολουθείται στην “επένδυση Ελληνικό”(δυστυχώς ακολουθούν και άλλες αναλόγου ύφους ιδιωτικοποιήσεις) που απορρέει από την απεχθή επιτροπεία -και δυστυχώς- από το έλλειμα της Δημοκρατίας που έχει επιβληθεί στη χώρα.Θεωρεί ότι τέτοιας μορφής “ανάπτυξη”οδηγεί σε μία ιδιόμορφη “αποικιοκρατία” νέου τύπου και σε καμμία περίπτωση η γενική υιοθέτηση της δεν συμβάλλει στην οικονομική ανάταση που χρειάζεται η χώρα.
Το Πράσινο Κίνημα πιστεύει ότι είναι επιτακτική ανάγκη,η διαμόρφωση ενός ανοικτού, προοδευτικού, πράσινου κατευθυντήριου πλαισίου ανάπτυξης με στόχο την βιώσιμη οικονομική ανόρθωση της χώρας. Μίας ανόρθωσης που να αποτινάσσει την σκληρή επιτροπεία που έχει επιβληθεί,να αποκαθιστά το έλλειμα της Δημοκρατίας μας και να εξασφαλίζει την ευημάρεια των πολιτών της.
ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ
Παίρνουμε Θέση—Η Πολιτική στην Πράξη