Π. Μεταξάτος: Πως οδηγούμαστε σε μεγάλα έργα για τα Στερεά Απόβλητα (6 Μονάδες Καύσης Απορριμμάτων) έναντι άλλων πιο αποδοτικών λύσεων
Είναι απορίας άξιο να ζεις σε μια χώρα όπου οι αποφάσεις για καίρια θέματα όπως προστασία του περιβάλλοντος , να είναι προϊόν μεθόδευσης και επιβολής.. Ένα ιστορικό είναι επιβεβλημένο.
Αρχές της δεκαετίας του 1990 η Δημόσια Επιχείρηση Πολεοδομικού Σχεδιασμού ΔΕΠΟΣ (σήμερα έχει κλείσει), ανέθεσε σε ιδιώτη μελετητή την αποκατάσταση της παλαιάς χωματερής και τον σχεδιασμό νέας, για λογαριασμό του Δήμου της Μακεδονίας μας. Η αποκατάσταση προέβλεπε την καύση του παραγόμενου αερίου και δημιουργία χώρου άθλησης στην διαμορφωμένη επιφάνεια (γήπεδο), ενώ η νέα ΧΥΤΑ είχε σχεδιαστεί ως χωματουργικό έργο, με όλα τα άρθρα ομοειδών εργασιών σύμφωνα με το Τιμολόγιο Δημοσίων Έργων της εποχής.
Τελικά, οι μελέτες αυτές αποτέλεσαν προπομπό με την διαφορά ότι το Υπουργείο Δημοσίων Έργων τότε, θεώρησε ότι οι ΧΥΤΑ έπρεπε να δημοπρατηθούν με την μέθοδο ΜΕΛΕΤΗ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ που οδήγησε σε μεθοδεύσεις αναθέσεων και όργιο παρατυπιών.. Το δε κόστος στα ύψη! Σημειωτέο ότι η μέθοδος ΜΕΛΕΤΗ-ΚΑΤΑΣΚΕΥΗ που παντρεύει τον εργολάβο με τον μελετητή κατά παράβαση δεοντολογίας, επιτρέπεται μόνο για έργα που εμπεριείχαν τεχνολογία που άλλαζε γρήγορα και δεν μπορούσαν οι συνήθεις δημοπρατήσεις δημοσίων έργων να προβλέψουν. Τέτοια τεχνολογία όμως οι ΧΥΤΑ δεν περιείχαν..
Μετά προέκυψε η ανακύκλωση που έπρεπε να γίνει ακόμα και στην πηγή παραγωγής των στερεών αποβλήτων.
Επειδή αυτό ήταν ασυνήθιστη πρακτική, προχώρησαν τα κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης σε χρηματοδότηση Δημοτικών Σταθμών Συλλογής, Διαλογής και Δεματοποίησης Απορριμμάτων.
Κάθε Δήμος μόνος του δηλαδή να έλυνε το πρόβλημα των απορριμμάτων του.
Εδώ δεν καταφέραμε ούτε αυτό! Έγιναν μόνο σταθμοί δεματοποίησης και εργοστάσια ανακύκλωσης στρατηγικά τοποθετημένα. Τα υπολείμματα θα οδηγούντο σε Χώρους Αποθήκευσης Υπολειμμάτων. Όμως, ενώ τα εργοστάσια που κατασκευάστηκαν από τις γνωστές Μεγάλες Εταιρείες δεν ήταν λειτουργικά αφού για παράδειγμα, η Εύβοια εξυπηρετούνταν από το εργοστάσιο της Κύμης αλλά τα φορτηγά των Δήμων τέθηκαν γρήγορα εκτός λειτουργίας λόγω του δύσκολου οδικού δικτύου, οι χωματερές διατηρήθηκαν… Και ενώ η Ιταλία για παράδειγμα είχε σταθμούς διαχείρισης του συνόλου των απορριμμάτων κάθε Δήμου ξεχωριστά, ακόμα και παραγωγή βελτιωτικού εδάφους COMPOST με σύμμικτα βιολογικά και μετά την ανακύκλωση και διαλογή απορρίμματα αναμεμιγμένα και με κλαδιά από τα δένδρα της περιοχής, εμείς υπολογίζουμε μόνο συνολική διαχείριση κατά μεγάλες περιφέρεις, που αναπόφευκτα οδηγούν σε τεράστια εργοστάσια όπως αυτά της καύσης, σε μια χώρα που το έδαφος χρειάζεται επέμβαση με τόσα παρατημένα λατομεία για παράδειγμα και που θα μπορούσαμε να παράγουμε κατάλληλα βελτιωτικά όλο το χρόνο. ίσως γιατί πρέπει να τροφοδοτούνται με μεγάλα έργα οι λίγες αυτές εταιρείες που όμως είναι εισηγμένες στα Χρηματιστήρια και αδιαφορούν τόσο για την πρόοδο υλοποίησης των έργων που αναλαμβάνουν από το Δημόσιο, όσο και για την ποιότητα τους. Και όλοι εμείς είμαστε απλά θεατές σε ένα έργο μονότονο που συνέχεια προβάλλεται χωρίς την θέληση μας, πληρώνοντας πολύ ακριβό εισιτήριο.
Ο Παναγιώτης Χαραλάμπους Μεταξάτος είναι Πολιτικός Μηχανικός και Υγιεινολόγος, ασχολείται με την προστασία του Περιβάλλοντος και τα έργα υποδομών, συγγραφέας πολλών επιστημονικών και λογοτεχνικών συγγραμμάτων και μέλος της Διοικούσας Επιτροπής Πράσινου Κινήματος