ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ: Οι πράσινες πολιτικές και το λιγότερο Επιτελικό Κράτος κυριάρχησαν στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή των Περιφερειών
* Εκτεθειμένοι οι έλληνες αυτοδιοικητικοί που άλλα λένε στην Ευρώπη και άλλα στην Ελλάδα
Το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ, παρακολούθησε με ιδιαίτερο ενδιαφέρον, την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών (ΕτΠ), Kata Tüttő, που παρουσίασε την 6η Ετήσια Έκθεση για την Κατάσταση των Περιφερειών και των Πόλεων της ΕΕ, κατά την εναρκτήρια συνεδρίαση της Ευρωπαϊκής Εβδομάδας Περιφερειών και Πόλεων. Μας προκαλεί άσχημη εντύπωση η στάση των ελληνων αυτοδιοικητικών, οι οποίοι ενώ στην Ελλάδα στηρίζουν το αποτυχημένο Επιτελικό Κράτος της κυβέρνησης Μητσοτάκη, στην Ευρώπη στηρίζουν την έκθεση που μιλά για λιγότερο Επιτελικό Κράτος. Εκτός από τις πολλές φωτογραφίες που έβγαλαν για τα social media, αύξησαν τον βαθμό αναξιοπιστίας της ελληνικής αυτοδιοίκησης.
Η έκθεση, που έχει καθιερωθεί ως ο καθρέφτης της ευρωπαϊκής πραγματικότητας σε τοπικό και περιφερειακό επίπεδο, προσφέρει μια ολοκληρωμένη αποτύπωση των σημαντικότερων προκλήσεων που αντιμετωπίζουν οι περιοχές της Ευρώπης, αλλά και των καινοτόμων λύσεων που αναδύονται από τη βάση για να διαμορφώσουν το μέλλον της Ένωσης. Οι 8 άξονες που αναφέρθηκε και αφορούν κυρίως τις “πράσινες πολιτικές”, συγκλίνουν πλήρως με το Εναλλακτικό Πράσινο Σχέδιο Διακυβέρνησης, που έχει εκπονήσει το ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ.
Η Πρόεδρος Tüttő, στην εναρκτήρια ομιλία της, τόνισε με έμφαση τον κεντρικό ρόλο της Πολιτικής Συνοχής ως «της πιο απτής, αποκεντρωμένης και μακροπρόθεσμα σταθεροποιητικής πολιτικής της Ευρώπης».
Στις Βρυξέλλες, βρέθηκαν και πολλοί έλληνες αυτοδιοικητικοί. Περιφερειάρχες, Δήμαρχοι, περιφερειακοί και δημοτικοί σύμβουλοι, για τους οποίους ισχύουν τα εξής παράδοξα :
1. Όσοι συμμετέχουν σε εκλεγμένα όργανα, της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, έχουν εκλεγεί με τη διαδικασία της απλής αναλογικής. Διαδικασία που στην Ελλάδα έχουν απορρίψει μετά βδελυγμίας οι εκλεγμένοι της ΝΔ και του ΠΑΣΟΚ , οι οποίοι αποτελούν την συντριπτική πλειοψηφία της ελληνικής αποστολής.
2. Το κείμενο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής των Περιφερειών, το οποίο αποθέωσαν όλοι οι έλληνες αυτοδιοικητικοί μιλά για λιγότερο επιτελικό κράτος και περισσότερες περιφερειακές και τοπικές αρμοδιότητες. Τελείως αντίθετα δηλαδή, από αυτό που συμβαίνει στην Ελλάδα με το αποτυχημένο επιτελικό κράτος της κυβέρνησης, το οποίο οι φιλοκυβερνητικοί αυτοδιοικητικοί στηρίζουν. Είναι πραγματικό παράδοξο οι εκπρόσωποι της ΚΕΔΕ και της ΕΝΠΕ να λένε άλλα στην Ευρώπη και άλλα στην Ελλάδα.
Η φωνή των τοπικών ηγετών
Η φετινή έκθεση συνοδεύεται από έρευνα Flash Eurobarometer που διενεργήθηκε από την IPSOS σε 3.300 αιρετούς εκπροσώπους τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης. Η έρευνα αποτυπώνει τις αντιλήψεις τους σχετικά με τη χρηματοδότηση της ΕΕ, τις προτεραιότητες για την αντιμετώπιση της κοινωνικοοικονομικής αστάθειας και τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε τοπικό επίπεδο για την κλιματική κρίση.
Η ΕτΠ, στο πλαίσιο των πολιτικών προτεραιοτήτων της για την περίοδο 2025–2030, καλεί σε μια Ευρώπη της Συνοχής, της Ανθεκτικότητας και της Εγγύτητας, με τις περιφέρειες και τις πόλεις να αποτελούν όχι απλώς εκτελεστικούς βραχίονες, αλλά συνδιαμορφωτές του ευρωπαϊκού μέλλοντος.
Η δημοσίευση της φετινής έκθεσης συμπίπτει με τις εν εξελίξει συζητήσεις για το Πολυετές Δημοσιονομικό Πλαίσιο (ΠΔΠ) 2028–2034, σε μια περίοδο που οι ευρωπαϊκές περιφέρειες ζητούν ισχυρότερο ρόλο στη διαμόρφωση και υλοποίηση πολιτικών. Η Επιτροπή των Περιφερειών προειδοποιεί ότι η υπερσυγκέντρωση αποφάσεων σε εθνικό επίπεδο, (όπως συμβαίνει στην Ελλάδα με το αποτυχημένο Επιτελικό Κράτος της κυβέρνησης Μητσοτάκη), θα οδηγήσει σε απώλεια ευελιξίας και θα υπονομεύσει την αναπτυξιακή συνοχή μεταξύ των περιοχών.
1. Απειλή για την Πολιτική Συνοχής
Η πρόταση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για το νέο ΠΔΠ προβλέπει ένα ενιαίο σχέδιο ανά κράτος-μέλος, το οποίο περιορίζει τον ρόλο των τοπικών και περιφερειακών αρχών. Η ΕτΠ επισημαίνει ότι αυτή η συγκεντρωτική προσέγγιση παραβλέπει τις τοπικές ιδιαιτερότητες και απειλεί να διαρρήξει τον δεσμό εμπιστοσύνης και συνεργασίας που έχει οικοδομηθεί μέσω της Πολιτικής Συνοχής.
2. Κλιματική και φυσική ανθεκτικότητα
Ένα στα πέντε ευρωπαϊκά εδάφη εκτίθεται πλέον σε πολλαπλούς φυσικούς και κλιματικούς κινδύνους, με τις πλημμύρες του 2024 να προκαλούν ζημιές ύψους 18 δισ. ευρώ. Η ΕτΠ προειδοποιεί ότι ο νέος προϋπολογισμός κινδυνεύει να υποβαθμίσει τις πολιτικές ανθεκτικότητας, καταργώντας ή αποδυναμώνοντας προγράμματα όπως το LIFE και άλλες πρωτοβουλίες περιβαλλοντικής προστασίας.
3. Ενεργειακή φτώχεια και κοινωνική ανισότητα
Περίπου 47 εκατομμύρια Ευρωπαίοι δεν μπορούν να θερμάνουν επαρκώς τα σπίτια τους, στοιχείο που υπογραμμίζει την ανάγκη συνέχισης των επενδύσεων της Πολιτικής Συνοχής στην ενεργειακή απόδοση και στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας, με ιδιαίτερη έμφαση στα ευάλωτα νοικοκυριά.
4. Κρίση στέγασης
Το έλλειμμα 2,3 εκατομμυρίων κατοικιών ετησίως, που απαιτεί επενδύσεις περίπου 270 δισ. ευρώ, καθιστά τη στέγαση μια από τις πιο πιεστικές κοινωνικές προκλήσεις της Ευρώπης. Η έκθεση προτείνει τη στενή συνεργασία ΕΕ–περιφερειών–δήμων για τη διασφάλιση προσιτής και βιώσιμης κατοικίας.
5. Δημογραφική κάμψη και γήρανση πληθυσμού
Δύο στις τρεις περιφέρειες της ΕΕ αναμένεται να δουν μείωση πληθυσμού έως το 2050, γεγονός που θα επηρεάσει την οικονομική βιωσιμότητα και την κοινωνική συνοχή, ιδιαίτερα στις αγροτικές περιοχές.
6. Υποβάθμιση δημοσίων υπηρεσιών στις αγροτικές ζώνες
Το 36% των κατοίκων της υπαίθρου θεωρεί την ποιότητα των δημοσίων υπηρεσιών ως το σημαντικότερο πρόβλημα, ζητώντας φορολογικά κίνητρα και στοχευμένες επενδύσεις για την ενίσχυση της περιφερειακής ισότητας.
7. Ισότητα των φύλων
Οι γυναίκες παραμένουν υποεκπροσωπημένες στα περιφερειακά όργανα, καθώς το 2025 κατέχουν την πλειοψηφία μόνο σε 26 από τις 286 συνελεύσεις, με σημαντικά κενά και στην απασχόληση.
8. Ασφάλεια και ψηφιακή ανθεκτικότητα
Οι περιφέρειες αντιμετωπίζουν αυξανόμενες κυβερνοεπιθέσεις και προκλήσεις παραπληροφόρησης. Η ΕτΠ δρομολογεί νέα Ομάδα Εργασίας για την Άμυνα, με στόχο την ενίσχυση της πολιτικής ετοιμότητας και της τεχνολογικής ασφάλειας.