Η κλοπή των πλαισίων της ζωφόρου στην Αθηναϊκή Ακρόπολη είναι, η μητέρα όλων των κλοπών τέχνης που διέπραξαν οι μεγάλες ευρωπαϊκές δυνάμεις στην Ανατολή τον 19ο αιώνα. – Προτάσεις
Ανάμεσα στους αιώνες, κάποια μνημεία μένουν αναλλοίωτα να μας θυμίζουν την πορεία του Ελληνισμού, και ολόκληρης της ανθρώπινης πορείας πάνω στην γη.
Στο σημείο που ολόκληρη η πολιτισμένη (και όχι μόνο, εκτός από εξαιρέσεις…) ανθρώπινη φυλή, υποκλίνεται, στο σημείο όπου οι μυθικοί θεοί ακουμπούν τον άνθρωπο, δεσπόζει ένα θαύμα:
Ο Παρθενώνας.
Ο τεράστιος ναός αφιερωμένος στη θεά της πόλης Αθηνά.
Αυτός ο ναός, που χτίστηκε από τους πολίτες της Αθήνας μετά τη νίκη επί των Περσών από το 447 π.Χ., εξακολουθεί να είναι το σύμβολο της πόλης και σήμερα.
Στο πάνω τρίτο του ναού, υπήρχε μια ζωφόρος μαρμάρινη μήκους 160 μέτρων, που έδειχνε την πομπή των Αθηναίων πολιτών στα Παναθήναια.
Η ζωφόρος αυτή είναι ένα από τα σημαντικότερα έργα τέχνης της ελληνικής αρχαιότητας.
Μόνο 40 πρωτότυπα ανάγλυφα από τη ζωφόρο εκτίθενται στην Αθήνα, ενώ 56 βρίσκονται στη βρετανική πρωτεύουσα, μεταξύ των οποίων τα περίφημα κεφάλια αλόγων από το άρμα της θεάς Σελήνης!
Περισσότερα από 200 χρόνια πέρασαν αφότου ο τότε Βρετανός Πρέσβης στην Κωνσταντινούπολη, Λόρδος Thomas Bruce, 7ος κόμης του Έλγιν, απήγαγε ένα μεγάλο μέρος της ζωφόρου και άλλα 17 γλυπτά από τον Παρθενώνα στέλνοντας τα στο Λονδίνο το 1801.
Από το 1801 έως το 1812 οι άνδρες του Έλγιν αφαίρεσαν περίπου τα μισά από τα γλυπτά που είχαν φθαρεί, μαζί με αρχιτεκτονικά και γλυπτικά στοιχεία από τα Προπύλαια και το Ερέχθειο.
Μετά από μια δημόσια συζήτηση στο Κοινοβούλιο τα μάρμαρα αγοράστηκαν από τη βρετανική κυβέρνηση το 1816 και μεταφέρθηκαν στο Βρετανικό Μουσείο!
Ο ισχυρισμός ότι ο Έλγιν είχε άδεια από τους Τούρκους είναι ανυπόστατος.
Για μερικά χρόνια πολλά κομμάτια του Παρθενώνα, όπως αγάλματα, μετόπες, μια καρυάτιδα, επιγραφές και διακοσμητικά κομμάτια κυριολεκτικά αποσπάστηκαν προκαλώντας ζημιές στα μάρμαρα και τη δομή, με στόχο, ίσως, να «ομορφύνουν» την εξοχική βίλα του Κυρίου.
Όπου όμως δεν έφτασαν ποτέ, γιατί στο μεταξύ ο Έλγιν είχε φυλακιστεί στη Γαλλία.
Ο Τούρκος ιστορικός Orhan Sakin, ειδικός στα Οθωμανικά Αρχεία στην Κωνσταντινούπολη, ερεύνησε ξανά όλες τις σχετικές εκμεταλλεύσεις.
Σύμφωνα με τον ίδιο, το μόνο έγγραφο που σχετίζεται με τη διαδικασία είναι ένα αντίγραφο μιας ιταλικής μετάφρασης μιας επιστολής που έγραψε στον Λόρδο Έλγιν ο Καϊμακάμ της Αθήνας, ο ανώτατος οθωμανός αξιωματούχος της πόλης εκείνη την εποχή.
Η επιστολή αναφέρει ότι ο Λόρδος Έλγιν είχε άδεια να κάνει γύψινα εκμαγεία, αλλά όχι να κόψει τα 2.400 ετών έργα τέχνης από τον Παρθενώνα και να τα στείλει στο Λονδίνο.
Εν ολίγοις αυτή είναι η ιστορία, και η νομιμοποίηση της κλοπής.
Στα νεότερα χρόνια έγιναν κάποιες προσπάθειες για την επιστροφή τους στην Ελλάδα, αλλά δίχως αποτέλεσμα…
Το ερώτημα παραμένει:
Θέλουμε πραγματικά να διεκδικήσουμε την πολιτιστική κληρονομιά μας, και πόσο σημαντικό είναι αυτό;
Η απάντηση είναι, πως βέβαια και θέλουμε.
Προσωπική μου άποψη, είναι ότι δεν καταλαβαίνω γιατί πρέπει να τους παρακαλάμε.
Δηλαδή λέμε: σας παρακαλώ κύριε κλέφτη, δώστε μου πίσω την κληρονομιά μου.
Εσείς που είστε τόσο δημοκρατικός, δίκαιος, και σοβαρός, δείτε το ενδεχόμενο να μου επιστρέψετε έστω και κάποια από αυτά που μου κλέψατε.
Τώρα θα μου πει κάποιος, εσύ Κώστα, τι θα έκανες αν ήσουν στις επίμαχες θέσεις και έπρεπε να τα διεκδικήσεις;
Οι προτάσεις μου
Με δεδομένο ότι είναι ότι πιο πολύτιμο ιστορικά περιουσιακό μας στοιχείο, απαιτούνται και ανάλογες δράσεις.
Πέρα από την διεθνοποίηση του θέματος και την γνωστοποίηση σε όλους τους αρμόδιους φορείς όλων των κρατών (για να δείξω ποιος έχει κλοπιμαία, και πως λέγεται αυτός που τα κατέχει):
- Απαγόρευση σε κάθε εταιρεία συμφερόντων του Ηνωμένου Βασιλείου να λάβουν μέρος σε διαγωνισμό προμηθειών του ελληνικού δημοσίου (στρατιωτικού εξοπλισμού, οπλικών συστημάτων, κλπ)
- Μετακίνηση του προβλήματος στην ΕΕ και προσπάθεια συνολικών κυρώσεων
- Δασμούς στα προϊόντα που έρχονται στην Ελλάδα από το Ηνωμένο Βασίλειο πάνω από το 100% της αξίας τους.
- Προσωρινή ή μόνιμη απέλαση διπλωματών μέχρι να επιστραφούν τα κλεμμένα.
Πέρυσι, τα Μουσεία του Βατικανού και το Αρχαιολογικό Μουσείο του Παλέρμο επέστρεψαν στην Αθήνα μικρά κομμάτια από τον Παρθενώνα που κατείχαν.
Αυτό αυξάνει την πίεση στο Λονδίνο να αναλάβει δράση το ίδιο.
Είναι αυτονόητο ότι αυτά τα έργα τέχνης ανήκουν στον τόπο που δημιουργήθηκαν και είχαν αντίκτυπο στο πέρασμα των αιώνων, και όχι στις αίθουσες ενός μακρινού μουσείου σε άλλη χώρα.
Αυτό θα πρέπει να είναι αυτονόητο, ειδικά για μια δημοκρατική χώρα όπως η Μεγάλη Βρετανία.
Κωνσταντίνος Βουβουδάκης
Υποψήφιος Βουλευτής
ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ Β Αθηνών ΒΟΡΕΙΟΣ ΤΟΜΕΑΣ
Μέλος του πολιτικού Συμβουλίου
Χαρτοφυλάκιο Εξωτερικών Και Αμύνης