Λίγες ώρες μας χωρίζουν πλέον από τις κρισιμότερες Εκλογές στην Ιστορία της Δημοκρατίας της Τουρκίας. Και μάλιστα πρόκειται για Γενικές Εκλογές, καθότι εκατομμύρια πολίτες στην Τουρκία αλλά και στον υπόλοιπο Κόσμο καλούνται να επιλέξουν τον νέο Πρόεδρο και να εκλέξουν το νέο Κοινοβούλιο. Μιλάμε ουσιαστικά για ένα σταυροδρόμι. Η Τουρκία μετά από 17 χρόνια που επισκιάστηκαν από ένα πρόσωπο, τον Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ο οποίος και πέτυχε επαναλαμβανόμενες νίκες σε Προεδρικές Εκλογές , Βουλευτικές Εκλογές, Τοπικές Εκλογές και Ψημοψηφίσματα, βρίσκεται μπροστά σε μια νέα πραγματικότητα.
Η αφετηρία που οδήγησε σε αυτό το σημείο ήταν η είσοδος του Ερντογάν στα πολιτικά πράγματα. Ο Ερντογάν ξεκίνησε την πορεία του ως Πρόεδρος της Τοπικής Νεολαίας στο Μπεγιογλού (το γνωστό Πέρα) για το Κόμμα Εθνικής Σωτηρίας. Μετά τη διάλυση του, προσχώρησε στο Ισλαμικό Κόμμα Ευημερίας και το 1994 εξελέγη Δήμαρχος Κωνσταντινούπολης. Το 1998 το Κόμμα του κηρύχθηκε παράνομο από το Συνταγματικό Δικαστήριο με την αιτιολόγηση ότι απειλούσε το Κοσμικό Κράτος, ενώ και ο ίδιος καταδικάστηκε σε φυλάκιση για 10 μήνες, από τους οποίους υπηρέτησε τους 4 για ένα ποίημα το οποίο έχει στίχους που εκφράζουν ρατσισμό και προτροπή σε Ισλαμιστική εξέγερση. Το 2001 ο Ερντογάν ιδρύει το Κόμμα Δικαιοσύνης & Ανάπτυξης (AKP) και το 2002 στις πρώτες του Εκλογές, αναδεικνύεται πρώτο Κόμμα με 34,3% και κερδίζει τα 2/3 των εδρών της Βουλής, αν και η δεν αναλαμβάνει αμέσως Πρωθυπουργός καθότι του είχε επιβληθεί στέρηση των πολιτικών δικαιωμάτων για ένα διάστημα. Ο Ερντογάν εξελέγη με μια Φιλελεύθερη Ατζέντα που στήριζε τον περαιτέρω Εξευρωπαισμό της Τουρκίας, την είσοδο στην Ευρωπαική Ένωση, τις Μεταρρυθμίσεις στα Κοινωνικά Θέματα και την επίλυση του Κουρδικού Ζητήματος και του Κυπριακού Ζητήματος.
Στα χρόνια που ακολούθησαν η Τουρκία πέτυχε μια εντυπωσιακή άνοδο στην Οικονομία της, κάτι που αποτέλεσε την αιτία των συνεχόμενων επιτυχιών του Ερντογάν σε κάθε πολιτική μάχη που έδινε. Ιδιαίτερα οι πιο υποβαθμισμένες περιοχές της Ανατολίας που αποτελούν και το προπύργιο του Κόμματος του, είχαν και την μεγαλύτερη οικονομική ανάπτυξη. Όταν όμως η Οικονομία της Τουρκίας ”πάτησε φρένο”, όλα άλλαξαν και ο Ερντογάν αποφάσισε να κάνει μια σημαντική στροφή στην Πολιτική του. Μετέτρεψε το AKP σε ένα Ισλαμικό Κόμμα, ανέδειξε τους διαχωρισμούς με την Κουρδική Κοινότητα την οποία και έπληξε με διάφορους Νόμους, στράφηκε στην ανάπτυξη της μιλιταριστικής ισχύς της Τουρκίας με σκοπό να αναδείξει το Νεο-Οθωμανικό Μοντέλο που υιοθέτησε. Καταπάτησε τα Ανθρώπινα Δικαιώματα, φυλάκισε πολιτικούς του αντιπάλους χωρίς να υπάρχει κατηγορία επί της ουσίας, έκλεισε ΜΜΕ που του ασκούσαν κριτική και απαγόρευσε συγκεκριμένα κοινωνικά δίκτυα και πλατφόρμες ενημέρωσεις όπως η Wikipedia. Αποκορύφωμα όλων ήταν το αποτυχημένο πραξικόπημα του 2016, όπου κατηγορήθηκε ότι το ενοχρήστρωσε ο ίδιος και το χρησιμοποίησε σαν ευκαιρία για περισσότερες απολυταρχικές πρακτικες
Φτάνοντας στο παρών, βρίσκουμε την Κοινωνία σε έντονο διχασμό. Μετά το δημοψήφισμα και την ισχνή νίκη του ΝΑΙ υπέρ των αλλαγών, η Τουρκία μετατρέπεται σε Προεδρική Δημοκρατία. Ο Ερντογάν που είναι υποψήφιος Πρόεδρος, στηρίζεται από το Κόμμα του, το Εθνικιστικό Κόμμα και άλλα 4 μικρότερα Ισλαμιστικά και Συντηρητικά Κόμματα με την επωνυμία ”Λαική Συμμαχία”. Για πρώτη φορά στην Ιστορία της, το μεγαλύτερο κομμάτι της Αντιπολίτευσης ενώθηκε σε ένα Αντι-Ερντογανικό Μπλοκ με την ονομασία ”Εθνική Συμμαχία” που περιλαμβάνει το Κεντροαριστερό Ρεπουμπλικανικό Λαικό Κόμμα, το νεότευκτο ”Καλό Κόμμα” της Ακσενέρ που προήλθε από διάσπαση από το MHP και το ”Κόμμα Ευτυχίας”, καθώς και μερικά ακόμη μικρότερα Κόμματα. Ιντσέ και Ακσενέρ θα κατέβουν με δικές τους υποψηφιότητες στις Προεδρικές, όπου οι δημοσκοπήσεις δείχνουν ότι θα υπάρξει και Δεύτερος Γύρος. Και οι 2 Το Κόμμα της Δημοκρατίας των Λαών (HDP) που προήλθε από την πλατφόρμα του Λαικού Δημοκρατικού Κογκρέσου (HDK) και δημιουργήθηκε από Αριστερά και Προοδευτικά Κόμματα – όπως το Πράσινο Κόμμα – για να ξεπεραστεί το αντιδημοκρατικό όριο εισόδου στη Βουλή που βρίσκεται στο 10%, κατεβάζει ως υποψήφιο Πρόεδρο τον Σελαχατίν Ντεμιρτάς που βρίσκεται φυλακισμένος από το 2016 με αστήρικτες κατηγορίες για προπαγάνδα και δράση υπέρ τρομοκρατικών οργανώσεων και συνεργασία με το PKK.
Στις μέχρι τώρα δημοσκοπήσεις, ο Ερντογάν είναι πιθανόν να επικρατήσει των αντιπάλων του στο Δεύτερο Γύρο, αλλά η Λαική Συμμαχία θα ηττηθεί στις Βουλευτικές από την Αντιπολίτευση που αναμένεται να έχει την Πλειοψηφία του Κοινοβουλίου. Σε μια τέτοια περίπτωση, ο Ερντογάν θα είχε περιορισμένς δυνατότητες ως Πρόεδρος, καθώς η Συνταγματική Αναθεώρηση έδωσε αυξημένες αρμοδιότητες στη Βουλή που μπορεί να μπλοκάρει αποφάσεις του Προέδρου. Μια τέτοια κατάσταση θα περιόριζε για πρώτη φορά τις απολυταρχικές τάσεις του ”Σουλτάνου” και θα άλλαζε δραματικά την κατάσταση στην Πολιτική της Τουρκίας!
Γιώργος Ζεγκλίνας,
Συντονιστής Διεθνών Σχέσεων – ΠΡΑΣΙΝΟ ΚΙΝΗΜΑ