Νέα επιβεβαίωση για το Πράσινο Κίνημα, νέο ράπισμα για το αποτυχημένο ΣΔΙΤ Πελοποννήσου από την Ε.Ε.
* Με νέα επιστολή η Ε.Ε. ξεκαθαρίζει ότι δεν προχωρά σε θετική απόφαση για το έργο και αναφέρει μια σειρά από διοικητικές και χρηματοοικονομικές αστοχίες. Παράλληλα βάζει ξεκάθαρα το ζήτημα της διστασιολόγησης του έργου και της ανακύκλωσης, επανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης. Καμπανάκι για τα νέα έργα σε Αττική και Περιφέρεια.
Νέο ράπισμα από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή κατά του αποτυχημένου έργου ΣΔΙΤ Πελοποννήσου για τη διαχείριση απορριμμάτων, με νέα επιστολή που έστειλε στην ελληνική κυβέρνηση. Πρόκειται για ακόμα μία επιβεβαίωση του Πράσινου Κινήματος, του μοναδικού κόμματος που διαχρονικά με συνέπεια και σταθερότητα είπε την αλήθεια και δικαιώθηκε κόντρα σε συμφέροντα και κυβερνήσεις. Μαζί, φυσικά με τους ενεργούς πολίτες που αντιστάθηκαν σε αυτό το αποτυχημένο έργο. Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, αναφέρει ρητά και κατηγορηματικά ότι δεν μπορεί να προχωρήσει σε θετική απόφαση για το έργο και επισημαίνει ότι εάν δεν δοθούν επαρκείς απαντήσεις εντός των ημερομηνιών που θέτει, έχει τη δυνατότητα να αποσυρθεί και να χάσουμε την χρηματοδότηση. Εκτός από τα οικονομικά δεδομένα , στα οποία προκύπτουν αναντιστοιχίες, υπάρχουν υπερεκτιμημένα έσοδα και υποτιμημένα έξοδα, σύμφωνα πάντα με το νέο ράπισμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής.
Το ακόμα πιο σημαντικό, όμως, είναι ότι η επιστολή της Ε.Ε. επιβεβαιώνει για ακόμα μία φορά το Πράσινο Κίνημα, στον τομέα της διαστασιολόγησης των εγκαταστάσεων. Αντί, το έργο να φροντίσει να υπάρχει ανακύκλωση, επανάκτηση, επαναχρησιμοποίηση, έχει στηριχθεί στα πολλά σύμμεικτα σκουπίδια, φιλοσοφία όμως που δεν χρηματοδοτεί η Ε.Ε. Η επιστολή, αναφέρει ξεκάθαρα ότι η Πελοπόννησος, δεν μπορεί να διαχειρίζεται πάνω από 140.000 τόνους σύμμεικτων απορριμμάτων ετησίως , διότι τα υπόλοιπα πρέπει να έχουν περάσει από διαδικασία ανακύκλωσης. Κι όμως το έργο προβλέπει 200.000 τόνους σύμμεικτων απορριμμάτων, γεγονός που δημιουργεί αντισυμβατικότητα χρηματοδότησης από την Ε.Ε.
Αξίζει να αναφέρουμε ότι η Ελλάδα, έχει αναλάβει την υποχρέωση να συμμορφωθεί και στα νέα έργα για τη διαχείριση απορριμμάτων στα οποία θέλει να λάβει χρηματοδότηση. Τα έργα αυτά αφορούν κυρίως την Περιφέρεια Αττικής, όπου ο ΠΕΣΔΑ έχει καταργηθεί στην πράξη αλλά και την υπόλοιπη Ελλάδα. Η Ε.Ε. έχει αποφασίσει οι Μονάδες Επεξεργασίας Αποβλήτων να μετατραπούν σε Μονάδες Ανάκτησης Ανακύκλωσης και να ακολουθήσουν την φιλοσοφία και τον σχεδιασμό όπως ακριβώς είχε περιγράψει το Πράσινο Κίνημα.
Κ. Καλογράνης: “Ήταν δεδομένο ότι θα μας δικαιώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή”
Για το συγκεκριμένο θέμα ο συμπρόεδρος του Πράσινου Κινήματος Κώστας Καλογράνης, δήλωσε τα εξής: “Για εμάς που γνωρίζουμε καλά τα θέματα της διαχείρισης απορριμμάτων, της ανακύκλωσης, ανάκτησης, επαναχρησιμοποίησης, ήταν δεδομένο ότι θα μας δικαιώσει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή. Το Πράσινο Κίνημα συνεχίζει με την ίδια συνέπεια και σοβαρότητα να αγωνίζεται για τις πολιτικές που φέρνουν ευημερία και ποιότητα ζωής στους πολίτες. Δυστυχώς οι κυβερνήσεις στη χώρα μας διαχρονικά έχουν επιδείξει μία αβάσταχτη ελαφρότητα άγνοιας σε αυτά τα θέματα. Αν μας είχαν ακούσει, η χώρα θα είχε αυξημένο κύρος στην Ε.Ε. και δεν θα υπήρχε ο κίνδυνος να απενταχθούν τόσο σοβαρά έργα…”
Επισυνάπτουμε όλη την απάντηση της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, η οποία είναι στα αγγλικά, για να μην υπάρχουν παρερμηνείες. Ωστόσο,παρακάτω παρουσιάζουμε μεταφρασμένα κάποια κρίσιμα σημεία, της αποτυχία του έργου ΣΔΙΤ Πελοποννήσου, τα οποία είναι ενδεικτικά:
“Δεν προχωράμε σε θετική εισήγηση”
Ο τομέας αστικής πολιτικής της Ευρωπαικής Επιτροπής κατέληξε στο συμπέρασμα ότι οι πληροφορίες που παρέχονται από το κράτος μέλος δεν προσφέρουν επαρκή στοιχεία για να προχωρήσουμε στη θετική εισήγηση για αυτό το έργο σε αυτό στάδιο. Χρειάζονται ακόμη πρόσθετες διευκρινίσεις για το μεγάλο έργο. Όπως προβλέπεται στο άρθρο 102 παράγραφος 2 του κανονισμού (ΕΕ) αριθ. 1303/2013, η έγκριση του μεγάλου έργου διακόπτεται, μέχρι την υποβολή των διευκρινίσεων προς την Επιτροπή , εντός δύο μηνών από την παραλαβή της παρούσας επιστολής. Σε περίπτωση που οι ελληνικές αρχές δεν απαντήσουν εντός της ζητούμενης προθεσμίας ή τα σχόλια δεν ανταποκρίνονται με ικανοποιητικό τρόπο στις παρατηρήσεις των υπηρεσιών της Επιτροπής, η Επιτροπή μπορεί να εκδώσει απόφαση με την οποία απορρίπτει το παραπάνω μεγάλο έργο. Σε τέτοια
περιστάσεις, η Διαχειριστική Αρχή θα έχει τη δυνατότητα να αποσυρθεί από την εφαρμογή αυτού του μεγάλου έργου.
Η διοικητική ανικανότητα του ΦΟΔΣΑ
Με βάση την ανάλυση και τα δεδομένα που παρασχέθηκαν, οι υπηρεσίες της Επιτροπής δεν είναι σε θέση επιβεβαιώνουν τη δυνατότητα του ΦΟΔΣΑ Πελοποννήσου να ορίζει και να εισπράττει τα τέλη πύλης από τους υπόχρεους δήμους, που πραγματοποιούν πληρωμές στην Περιφέρεια. Επίσης ο ΦΟΣΔΑ δεν μπορεί να επιβλέπει με ασφάλεια την αποτελεσματική λειτουργία των συστημάτων επεξεργασίας και συλλογής απορριμμάτων
Τα οικονομικά παράδοξα της διαχείρισης του έργου
Έχουν παρουσιαστεί πρόσθετοι πίνακες με οικονομικές πληροφορίες: μη ελεγμένες χρηματοοικονομικές καταστάσεις 2023 και 2024 καθώς και συνοπτικοί πίνακες τιμολογίων δήμων. Οι χρεώσεις και τα ποσοστά είσπραξης της Σύμπραξης Δημοσίου Ιδιωτικού Τομέα (ΣΔΙΤ) του έργου παρουσιάζονταν για τα χρόνια 2022 έως 2024. Οι πληρωμές των δήμων ήταν το 57% και το 66% των συνολικών τιμολογίων το 2022 και 2023 αντίστοιχα. Για το έτος 2022, υπάρχει καθυστέρηση δύο ετών για την πλήρη συλλογή των ετήσιων οικονομικών παραστατικών. Οι πληροφορίες που παρουσιάζονται σε άλλο πίνακα για την είσπραξη των χρεώσεων ΣΔΙΤ φαίνεται να διαφέρουν για το έτος 2023, όπου οι χρεώσεις ΣΔΙΤ ανέρχονται σε 17,56 ευρώ εκατ. ευρώ, έναντι τιμολογίων 17 εκατ. ευρώ.
Τα έσοδα στο excel CBA φαίνεται να είναι υπερεκτιμημένα (17% κατά μέσο όρο), ενώ η χρέωση υπηρεσιών φαίνεται να είναι υποτιμημένη.
Διασφαλίστε μια συνεκτική παρουσίαση των θεμάτων που εξετάστηκαν παραπάνω. Επιπλέον, παρακαλούμε να υπάρχουν στην αναθεωρημένη αίτηση του έργου, στοιχεία των σχεδίων του ΦΟΔΣΑ και άμεσα πρωτοβουλίες για τη σταθεροποίηση της οικονομικής της κατάστασης, ιδίως όσον αφορά την ικανότητά της να εισπράττει αποτελεσματικά τιμολόγια και ανεξόφλητα χρέη. Παρακαλείσθε να αναφέρετε τα μέτρα που χρειάζονται να τεθούν σε εφαρμογή για 1) ανάκτηση του ανεξόφλητου χρέους, 2) εξασφάλιση ότι δεν θα ξαναεμφανιστεί παρόμοια συσσώρευση χρέους
Η διαστασιολόγηση των εγκαταστάσεων: Θέλουμε ανακύκλωση και όχι σύμμεικτα
Όπως αναφέρεται στις κατευθυντήριες αρχές για τη συγχρηματοδότηση από την ΕΕ έργων στερεών αποβλήτων στο πλαίσιο του ΕΠ «Επενδύσεις στις Μεταφορές, Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη» (ΥΜΕΠΕΡΑΑ) 2014-2020, η επένδυση στην επεξεργασία μικτών απορριμμάτων πρέπει να περιορίζεται στο 50% των συνολικών αποβλήτων που παράγονται σε μια περιοχή. Στην Πελοπόννησο, όπου η παραγωγή αποβλήτων είναι 280.000 τόνοι/έτος, η ικανότητα επεξεργασίας μικτών αποβλήτων δεν πρέπει να υπερβαίνει τους 140.000 τόνους/έτος.
Οι εγκαταστάσεις που περιλαμβάνονται στο μεγάλο έργο έχουν συνολική δυναμικότητα 200.000 t/έτος και το έργο έχει σχεδιαστεί για την επεξεργασία τόσο μικτών αποβλήτων όσο και χωριστά συλλεγόμενων βιοαποβλήτων. Ωστόσο, σύμφωνα με τα μέχρι τώρα επιχειρησιακά στοιχεία που έχει λάβει ο φορέας εκμετάλλευσης, οι εγκαταστάσεις δεν το κάνουν αφού δεν λαμβάνουν επί του παρόντος χωριστά συλλεγόμενα βιολογικά απόβλητα και επεξεργάζονται αποκλειστικά μικτά απόβλητα λόγω έλλειψης καθιερωμένου συστήματος χωριστής συλλογής στην Περιφέρεια.
“Οι προβλέψεις σας δεν είναι ρεαλιστικές”
Από αυτή την άποψη, υπογραμμίζουμε ότι οι προβλέψεις που περιλαμβάνονται στην αίτηση για τα βιολογικά απόβλητα και τα ανακυκλώσιμα υλικά που συλλέγονται χωριστά δεν είναι ρεαλιστικές και δεν βασίζονται σε απτά μέτρα. Ως αποτέλεσμα, το 2023, οι εγκαταστάσεις επεξεργάστηκαν 180.000 τόνους μικτών απορριμμάτων και 0 τόνους χωριστά συλλεχθέντων βιοαποβλήτων. Όπως συμφωνήθηκε μεταξύ των υπηρεσιών μας, επιβεβαιώστε ότι, παράλληλα με αυτό το μεγάλο έργο, θα δρομολογηθεί πρόγραμμα επιχορήγησης, αφιερωμένο στη χρηματοδότηση ενός συνολικού συστήματος χωριστής συλλογής που καλύπτει όλες τις ροές απορριμμάτων και ολόκληρη την περιοχή της Πελοποννήσου.
Με βάση την ανάλυση των υφιστάμενων εγκαταστάσεων συλλογής, αυτό το πρόγραμμα επιχορήγησης θα επιτρέψει στον ΦΟΔΣΑ – ο οποίος θα είναι υπεύθυνος για την οργάνωση και συλλογή διαχωρισμένων αποβλήτων – να λάβει όλα τα απαραίτητα μέτρα συλλογής για την αποτελεσματική αύξηση της ποσότητας και του ποσοστού των χωριστά συλλεγόμενων απορριμμάτων που φθάνουν στις εγκαταστάσεις επεξεργασίας που θα μετατραπούν σε εγκαταστάσεις Ανακύκλωσης και Ανάκτησης. Παρακαλούμε να προσκομίσετε, 1) πριν από την υποβολή του μεγάλου έργου, την απόδειξη της έναρξης για το εν λόγω πρόγραμμα επιχορήγησης για χωριστή αποκομιδή απορριμμάτων στην περιφέρεια Πελοποννήσου, 2) πριν από την απόφαση του έργου, αντίγραφο της αντίστοιχης αίτησης που υποβάλλεται από τον ΦΟΔΣΑ, συμπεριλαμβανομένης της άδειας κρατικής ενίσχυσης αυτής της αίτησης.
Χρηματοοικονομικά Λάθη στην ανάλυση
Σημειώνουμε με ανησυχία ότι δεν υπάρχει σαφής ορθολογική ενσωμάτωση του μέτρου να συσταθεί δίκτυο 15 σταθμών μεταφόρτωσης και πώς σχετίζονται με το συνολικό έργο.
Κατά την άποψη των υπηρεσιών της Επιτροπής, αυτοί οι σταθμοί μεταφόρτωσης αποτελούν αναπόσπαστο μέρος και σημαντικό τμήμα του έργου και, κατά συνέπεια, θα πρέπει να εξηγηθεί η συγκεκριμένη λειτουργία τους. Δοθέντος ότι τα έξοδα λειτουργίας και συντήρησης δόθηκαν ως συνολικός αριθμός, χωρίς εξήγηση του τι περιλαμβάνεται αναλυτικά, το κόστη ανά εξάρτημα (σταθμοί μεταφοράς, μηχανολογικά προεπεξεργασία, βιολογική επεξεργασία, υπολείμματα σε ΧΥΤΑ) δεν μπόρεσαν να επαληθευτούν. Διευκρινίστε και παρέχετε την ανάλυση του προϋπολογισμού που λείπει για να καταστεί δυνατή η προαναφερθείσα επαλήθευση.
Οι ελληνικές αρχές δήλωσαν ότι η οικονομική ανάλυση δεν περιλάμβανε το κόστος της χωριστής είσπραξης καθώς δεν συμπεριλήφθηκαν στη χρηματοοικονομική ανάλυση. Οι υπηρεσίες της Επιτροπής θα ήθελαν να δηλώσουν ότι το επιχείρημα που παρέχεται δεν είναι έγκυρο, καθώς η χρηματοοικονομική ανάλυση πραγματοποιείται από την πλευρά του υπεύθυνου διαχείρισης αποβλήτων που είναι υπεύθυνος για τα IWMC, ενώ η οικονομική ανάλυση διεξάγεται από την οπτική της κοινωνίας στο σύνολό της και πρέπει να περιλαμβάνει το πρόσθετο κόστος μεταφοράς. Από αυτή την άποψη, τα αναγνωρισμένα οφέλη που σχετίζονται με την εξοικονόμηση κόστους και πόρων μπορούν να πραγματοποιηθούν μόνο εάν πραγματοποιηθεί χωριστή συλλογή, ταξινόμηση και μεταφορά, επομένως το κόστος πρέπει να υπολογίζεται στην οικονομική ανάλυση.