Του Κώστα Καλογράνη, Προέδρου της Διοικούσας Επιτροπής του Πράσινου Κινήματος

Ίσως είναι η πιο κακοποιημένη λέξη στις μέρες μας. Όλοι μιλούν για αυτήν, όλοι τη χρησιμοποιούν αλλά τελικά ελάχιστοι τη γνωρίζουν καλά. Αν υπήρχε … αστυνομία λέξεων θα είχε μηνύσει πολλούς για συκοφαντική δυσφήμιση.

Ο λόγος για την περίφημη και ταλαιπωρημένη “Ανάπτυξη”. Ας βάλουμε την κουβέντα, λοιπόν, σε μια βάση… Τα προηγούμενα χρόνια, πριν την οικονομική κρίση αλλά και κατά τη διάρκειά της, τα περισσότερα κόμματα της πολιτικής σκηνής, όταν μιλούσαν για “Ανάπτυξη” ουσιαστικά εννοούσαν την υπερσυγκέντρωση πλούτου και εξουσίας σε ολίγους. Αυτή όμως η φιλοσοφία, ερχόταν σε σύγκρουση με όλες τις σύγχρονες οικονομικές θεωρίες, οι οποίες βάζουν σαφέστατα ζητήματα βιωσιμότητας και ευημερίας των πολιτών.

Η οικολογία και η λεγόμενη “πράσινη οπτική” στην οικονομική θεώρηση, είναι στις μέρες μας η βασική συνιστώσα από την οποία θα προκύψει η συνισταμένη της λεγόμενης Βιώσιμης Ανάπτυξης. Μία πολιτική απόφαση για να μπορεί να χαρακτηριστεί Βιώσιμα Αναπτυξιακή θα πρέπει απαραίτητα να καλύπτει τις ανάγκες της παρούσας γενεάς αλλά ταυτόχρονα να μην διακινδυνεύει τις ευκαιρίες να ικανοποιηθούν και οι ανάγκες της επόμενης γενεάς. Αυτό είναι πρώτο βασικό ποιοτικό κριτήριο. Οποιαδήποτε πολιτική απόφαση δεν έχει αυτό το ποιοτικό χαρακτηριστικό, απορρίπτεται χωρίς δεύτερη συζήτηση ως αντιαναπτυξιακή. Ταυτόχρονα θα πρέπει να καλύπτει τρεις άξονες, την κοινωνική δικαιοσύνη, την περιβαλλοντική προστασία και την οικονομική αποτελεσματικότητα. Μόνο αν μία πολιτική απόφαση, συνδυάζει αυτά τα χαρακτηριστικά μπορεί να φέρει “Ανάπτυξη”.

Αξίζει να σημειώσουμε ότι αυτό που αποκαλούμε “ευημερία”, σε όρους “Ανάπτυξης” είναι το παραγόμενο αποτέλεσμα από την χρήση του συνολικού αποθέματος, του φυσικού και ανθρωπογενούς κεφαλαίου. Όταν αυτό το απόθεμα αυξάνεται ή έστω παραμένει σταθερό με την πάροδο του χρόνου, η “Ανάπτυξη” είναι Βιώσιμη. Πρέπει, επίσης να τονίσουμε ότι η Βιώσιμη Οικονομία έχει πυλώνα και σημείο αναφοράς την Οικολογία. Ακόμα και ακραίοι νεοφιλελεύθεροι οικονομολόγοι παραδέχονται ότι υπάρχουν λειτουργίες και υπηρεσίες οικοσυστημάτων, οι οποίες είναι ζωτικές για την ανθρώπινη επιβίωση και άρα δεν μπορούν να υποκατασταθούν.

Σε όλα τα μεγάλα Πανεπιστήμια του κόσμου διδάσκουν ότι το πρώτο πράγμα που μετράμε στην αντίστοιχη αναλογιστική μελέτη, μίας πολιτικοοικονομικής απόφαση, είναι το περιβαλλοντικό κόστος. Ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας, έχει υιοθετήσει τον τελευταίο καιρό την ορολογία της “Δίκαιης Ανάπτυξης”.

Είναι προφανές ότι θέλει να καταδείξει την διαφοροποίησης του, με τον στρεβλό εννοιολογικό προσδιορισμό των προηγούμενων κυβερνήσεων, όπου “Ανάπτυξη” ήταν η υπερσυγκέντρωση χρήματος και εξουσίας σε ολίγους. Και αυτό είχε χαρακτηριστεί κατά καιρούς από ξένους οικονομολόγους ως “Ψεύτικη Ανάπτυξη” ή “Άδικη Ανάπτυξη”. Το πρόβλημα στην Ελλάδα, όμως, δεν είναι ο επιθετικός προσδιορισμός “Δίκαιη”, “Ψεύτικη” ή “Άδικη”. Είναι ότι στην ουσία ποτέ δεν υπήρξε “Ανάπτυξη”, λαμβάνοντας υπόψιν τους αυστηρά τεχνοκρατικούς όρους, που προαναφέραμε. Και το μεγαλύτερο δράμα της χώρας μας, είναι ότι τις πιο Αντιαναπτυξιακές αποφάσεις, τις πήραν οι τεχνοκράτες, όταν κλήθηκαν να ασκήσουν πολιτική. Σήμερα, περισσότερο από ποτέ, ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας οφείλει να βάλει την “πράσινη οπτική” σε αυτό που ο ίδιος ονομάζει “Δίκαιη Ανάπτυξη”. Είναι λοιπόν, πασιφανές ότι ένα μεγάλο κομμάτι της επικείμενης “Ανάπτυξης” στη χώρα μας δύναται να περάσει μέσα από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, Ενέργειας και Κλιματικής Αλλαγής (ΥΠΕΚΑ).

Με βάση, πάντα, τα κριτήρια που αναφέραμε πρέπει να οργανωθούν και να δομηθούν πολιτικές επιλογές, που θα έχουν στόχο την αύξηση του κύκλου εργασιών, την παραγωγή νέου πλούτου, το να γίνει πιο μεγάλη η “πίτα της οικονομίας”. Στο πλαίσιο αυτό και για να εξειδικεύσουμε την θεωρία στην εφαρμοσμένη πολιτική, η κυβέρνηση πρέπει να κινηθεί στις εξής κατευθύνσεις:

1.Νέος Εθνικός Ενεργειακός Σχεδιασμός με σημείο αναφοράς τις Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας. Οποιαδήποτε άλλη ενεργειακή προσέγγιση είναι αποδεδειγμένα αντιαναπτυξιακή.

2.Εθνική Πολιτική Κατοικίας, η οποία ποτέ δεν έχει ανακοινωθεί προγενέστερα στη χώρα μας.

3.Νέο μοντέλο διαχείρισης Απορριμμάτων και Αποβλήτων στη βάση των πολλών “πράσινων σημείων” και της κοινωνικής οικονομίας.

4.Αναδιάρθρωση και αναβάθμιση των Φορέων Διαχείρισης των Προστατευόμενων Περιοχών.

5.”Πράσινος” τουρισμός , 12 μήνες τον χρόνο.

6.Εισαγωγή νέων μορφών τεχνολογίας, όπως ρομποτική και αυτοματισμός, στην κατεύθυνση της εξοικονόμησης ενέργειας και εξορθολογισμού των οικονομικών.

7.Αναβάθμιση της βιολογικής σποράς και των βιολογικών προϊόντων.

8.Μετατροπή των επικείμενων οικοδομικών συνεταιρισμών σε πρότυπους οικολογικούς συνεταιρισμούς.

9.Νέο μοντέλο διαχείρισης των Πάρκων

10.Νέα Εθνική Πολιτική Βιώσιμης Κινητικότητας Για κάθε μία από τις παραπάνω κατευθύνσεις πρέπει να γίνει, απαραίτητα, η πραγματική Αναπτυξιακή προσέγγιση.

Με βάση τα κριτήρια που αναφέραμε και αναλύσαμε. Γιατί χωρίς αυτή την προσέγγιση όχι μόνον η “Ανάπτυξη” δεν είναι Δίκαιη, αλλά δεν υπάρχει καν “Ανάπτυξη”…